1 Haziran itibariyle kademeli olağanlaşmaya geçildi. Restoranlar ve kafeler müşterilerini kabul ediyor. Yazın gelmesiyle birlikte tatil yörelerine de gidiliyor. Pekala bu süreçte nelere dikkat etmek gerekiyor? Mümkünse yemeğin açık havada yenmesini tavsiye eden uzmanlar, masalar ortasında 2 metre aralık olması gerektiğini hatırlatıyor. Otellerde de toplumsal uzaklık kurallarına uyulması tavsiye ediliyor.
Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Beyin HastanesiEnfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Dr. Songül Özer, bu periyotta dikkat edilmesi gerekenler konusunda değerlendirmelerde bulundu.
Restoran ve kafelerin oturma nizamlarını seyreltilmiş halde düzenlediklerini kaydeden Dr. Songül Özer, “Biz de yerlere girdiğimizde paklık, maske ve uzaklık kurallarına uyduğumuz takdirde ayrıyeten özel bir tedbir almamıza gerek yok. Havaların ısınması ve aşıların yapılmasıyla bütün dünyada bir rahatlama dalgası olduğunu biliyoruz ancak yeniden de tedbirlere uymaya devam etmeliyiz. Virüsün yayılma ihtimalinin daha az olduğu açık kısımları olan yerleri tercih etmeliyiz.” dedi.
“Pandeminin başından bu yana 1 – 1.5 metre ara kuralını ve 15 dakikadan daha kısa müddetlerde virüsün bulaşma ihtimalinin düşük olduğunu biliyoruz” diyen Dr. Songül Özer, “Ancak bir restorana yahut kafeye gidip yemek siparişi verdiğimizde o yemeğin gelmesi en aşağı 15-20 dakikadır. 15-20 dakikada da yemeğin yenme mühleti olarak düşünecek olursak yerde geçirilen müddet mininum yarım saat oluyor. Enfeksiyon açısından da 30-45 dakikalık süreyi aşmamak gerekiyor. O yerlere yemek yeme için gitmek gerekiyor, yemek yendikten sonra çabucak kalkılmalıdır.” diye konuştu.
Gittiğimiz yer pak olmalı
Kafe ve restoranların genel paklık ve hijyen kurallarına uymasının ehemmiyetine işaret eden Dr. Songül Özer, “Bir yere gidildiğinde şayet oradaki servis örtüsünün yahut çatalın, bardağın yahut bıçağın kirli olduğu görülüyorsa oturmamak, yiyecek tüketmemek gerekiyor. Müşterinin önüne getirdiği malzemeyi bile temizlemeyen bir yere gidilmişse mutfağının hijyen kurallarına uyduğu düşünülemez. Masa örtüsünü, bardağı, çatalı, bıçağı koronavirüsten korunmak için silmenin hiçbir yararı olmayacaktır. Koronavirüsün yüzeylerde yaşadığını biliyoruz lakin cansız yüzeylerden bireye geçme ve hastalık yapma ihtimali çok düşük. Virüsün canlılığını sürdürebilmesi için canlı bir hücre içinde olması gerekir. O yüzden tükürükle, teneffüs salgılarıyla, burun ve boğaz sürüntüleriyle beşerden beşere bulaşabiliyor. Cansız yüzeylerde uzun mühlet kalmaz, kalsa ve bireye bulaşsa da tesirli bir koronavirüs tablosu oluşturma ihtimali çok düşüktür. O yüzden gittiğimiz yerlerde sandalye, tabak, çatal, bardak ve masa silme üzere hareketlere koronavirüs açısından hiç gerek bulunmuyor.” diye konuştu.
Masalar ortasında 2 metre olmalı
İki masa ortasında ortalama 2 metrelik bir aralık bulunması gerektiğini de hatırlatan Dr. Songül Özer,”2 metrelik masa uzaklığı müşterilerin maskelerini indirip yemek yiyecekleri yahut içecek tüketecekleri düşünülerek ayarlanmış bir uzaklıktır. Bu aralık kâfi olacaktır. İhtimal düşük de olsa öbürleri ile bir ortadayken 2 metrelik uzaklık olsa bile yemeği yerken ya da içecek tüketilirken maske indirilmeli. Yani masaya oturulduğu anda maske çıkarılıp yemek bitene kadar maskesiz oturup da yerden ayrılırken maskeyi takmak gerçek bir yaklaşım değil. Yanımızda birileri varsa yemek gelene kadar maske ile sohbet edeceğiz. Yemek bitince de kesinlikle tekrar takılmalı.” ikazında bulundu.
Dr. Songül Özer, “Çok kalabalık olan bir yere, insanların muhakkak maske takmadığını gördüğümüz, çok yakın uzaklıklarda masaları olan, eline eldiven giymemiş yahut elini yıkadığından emin olmadığımız insanların hazırladığı yiyeceklerin olduğu bir restorana gitmemeliyiz.” dedi.
Maske için torba bulundurulmalı
Yemek yerken maskenin nerede durması gerektiğini de belirten Dr. Songül Özer, “Maske bir yere bırakılmak zorunda ise yüze değen kısım masaya değecek halde bırakılabilir. En doğrusu yanımızda bir torba bulundurmak. Hiçbir şey bulunamazsa bir peçete yahut bir mendil ortasına maskeyi koyup masaya yahut çantaya o biçimde koymak gerekiyor. Her vakit söylediğimiz üzere maskenin dış yüzü kirlidir, o yüzden dış yüzün masaya değmemesi gerekir. Masalar daima silindiği için maskeden masaya geçecek mikroorganizma da temizlenmiş oluyor. Orada da çok bir hassasiyete gerek yok lakin doğrusu maskenin dış yüzünün direk masaya değil de bir poşete yahut mendile değmesidir.” dedi.
Kapı kolundan alınan virüs ziyan vermez
Tuvalet ve lavabolarda koronavirüse özel bir durum olmadığını kaydeden Dr. Songül Özer, “Çünkü tuvaletlerde ve lavabolarda zati olağanda de kapı kolu ve armatür dışında hiçbir yere değmemeye çalışmalıyız. Kapı kolunu ve armatürü bir mendille tutmak üzere aksiyonlara gerek olmadığını söyleyebiliriz. İçerisinde çamaşır suyu olan dezenfektanlar çıktı. Çok tehlikeli ve yanlış. Kullanımının sonlandırılması gerektiğini düşünüyorum. Zira beşerler onu kullanınca her şey bitmiş üzere davranıyor. Oysa faydasından çok ziyanı var. Birçok toksik ve kimyasal maddeyi alıyoruz. Beşerler ve hayvanlar steril bir ortamda yaşamamalı. Hem gerek yok hem de ziyanı var. Belirli oranda mikroorganizmayı floramız için esasen almamız gerekiyor. İmmun sistemimiz alacağımız bakteriyi, virüsü ve paraziti öldürmeye kâfi. Aslında çok fazla oranda alırsak lakin hastalık meydana geliyor. Kapı kolundan yahut armatürden alınan virüs hiçbir ziyan vermez. Sonrasında aslında elimizi yıkıyoruz.” dedi.
Klima bakımları nizamlı yapılmalı
Bu devirde klima temizliğinin de değerli olduğunu hatırlatan Dr. Songül Özer, “Merkezi sistem klima varsa aslında bakımlarının tertipli olarak yapılması gerekiyor. Duvar tipi klimadan rastgele bir mikroorganizma bulaşma ihtimali zati çok zayıf zira onların büyük su depoları yahut tankları olmuyor. Mevcut olan havayı nemlendirip ya da temizleyip dışarı bırakıyorlar yalnızca. Büyük klimalar da bakımları yapıldığı sürece koronavirüs için özel bir durum olmayacaktır.” dedi.
Araç içerisinde maske çıkarılmamalı
Yaz aylarının gelmesiyle birlikte bu periyotta gerçekleştirilecek seyahatlerde alınması gereken tedbirlere de dikkat çeken Dr. Songül Özer, “İleri yaştaki bireyler seyahat ederken ya yanlarına bir refakatçi alma durumları var ya da aileden birisi kendi aracını kullanıyor ve araçta 3 -4 kişi birlikte seyahat ediyor. Şayet araçta kendilerinden diğerleri da varsa, seyahat ne kadar uzun olursa olsun kesinlikle araç içinde maskeyi çıkarmamak gerekiyor. Zira aracın içi çok küçük, dar bir alan. Bizim fizikî uzaklığımız 1,5 – 2 metreyi aracın içinde koruyamıyoruz. O nedenle aile ferdi bile olsa maske ile seyahat yapmak gerekiyor.” ihtarında bulundu.
Uzun müddetli seyahatlerde orta ara durup otomobilden inip yahut camı açıp maskeyi çıkarıp havalanma muhtaçlığı hissedileceğini kaydeden Dr. Songül Özer, “9 -10 saat maske ile seyahat etme teorik olarak gerçek ancak uygulanabilirliği sıkıntı. O nedenle kesinlikle iki saatte bir camı açıp havalandırma yapmalı. Yalnızca Covid-19 için değil genel ikaz olarak da araç içinde birden fazla kişi varsa katiyen tütün ve gibisi eser de kullanılmaması gerekiyor.” dedi.
Havuzda denizde de kalabalığa dikkat edilmeli
Tatil yapılacak otellerde de kesinlikle toplumsal ara kuralına uyulması gerektiğini kaydeden Dr. Songül Özer, tatilde dikkat edilmesi gereken ayrıntılar hakkında da şunları söyledi:
“Bazı otellerin güneşlenirken yahut denize girerken çok fazla insanın bir ortada olmasını önlemek ismine azaltma uygulamaları yaptığını okuyoruz. Bu çok hoş bir uygulama zira her ne kadar açık hava da olsa 1 metre, 1,5 metre arayı korumakta yarar var. Şezlongları da toplumsal aralıklı yerleştirmişler. Kimi oteller aileler için özel alanlar oluşturmuş. Denize girerken de fizikî araya dikkat edilmeli. Yoğunluğun olduğu bir anda girmemek lazım. Zira yüzüyorsunuz arayı daima kollamanız mümkün değil. Denizde yoğunluk varsa girilmemeli. Sakin olan yerlere, tek başınıza yüzebilirsiniz. Virüsün suyla geçmediği bilgisini biliyoruz. Tuvaletle geçmediğini biliyoruz. Yeme içmeyle geçmediğni biliyoruz. Havuzda denizde maske kullanımı olmayabilir elbette lakin toplumsal arayı muhafazamız gerekiyor.”
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
