Küresel olarak, kalp hastalıkları bir numaralı mevt nedeni olarak yerini koruyor ve dünyada her yıl yaklaşık 18 milyon insanın hayatını kaybetmesinden sorumlu oluyor. Amerika Birleşik Devletleri’nde her 36 saniyede bir kişi kardiyovasküler hastalık nedeniyle hayatını kaybediyor ve tekrar ABD’de de her 4 mevtten biri bu sebeple görülüyor. Ülkemizde de mevt nedenlerinin yüzde 42’sini koroner kalp hastalıkları oluşturuyor. Günümüzde oluşum nedenlerinden tedavisine kadar kalp hastalıkları hakkında bilgilendirme ile farkındalık çalışmaları tüm süratiyle devam ediyor. Lakin kalp sıhhati hakkında toplumda yayılan bilimsellikten uzak telaffuzlar kalp sıhhatini riske atıyor, hastaların hayatlarını kaybetmelerine bile neden olabiliyor! Üstelik günümüzde spekülasyonlara inanmak bilhassa toplumsal medyada çok kolay oluyor. Acıbadem Taksim Hastanesi Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Murat Turfan, kalp sıhhati hakkında toplumda gerçek sanılan 10 yanlış bilgiyi anlattı; değerli ikazlarda bulundu!
YANLIŞ! Kalp hastalığı konusunda endişelenmek için çok gencim
Doğrusu: Artık nasıl yaşadığınız, hayatınızın ilerleyen periyotlarında kalp hastalığının gelişme riskini etkiliyor. Şimdi erken çocukluk ve ergenlik devrinde atardamarlarda plak oluşumunun öncüleri gelişmeye başlıyor. Ayrıyeten genç ve orta yaşlı insanlarda kalp sorunları günümüzde daha sık görülüyor. Bunun sebebi ise yanlışlı beslenme ve hareketsizlik nedeniyle obezite, tip 2 diyabet ile öbür risk faktörlerinin daha genç yaşta görülmesi.
YANLIŞ! Kalp durması ve kalp krizi birebir şeydir
Doğrusu: Damarlardaki tıkanma nedeniyle kalp kası hayati kıymet taşıyan oksijen ve besinleri alamıyor. Şayet tedavi edilmezse kalp kası ziyan görmeye ve ölmeye başlıyor. Koroner arterlerden biri tıkandığında da bu sebeplerle kalp krizi oluşuyor. Kalp durması ise hastanın kalbinin bedenine kan pompalamayı bırakması ve bunun sonucunda hastanın nefes alamaması, şuurun kaybolması olarak tanımlanıyor. Doç. Dr. Murat Turfan kalp durmasında hastanın hayati işlevlerini yitirdiğini belirterek, “Bu durumda çabucak 112 aranmalı ve bu hususta eğitim almış bir kişi tarafından kalp masajına başlanmalı” ihtarında bulunuyor. “Yetişkinlerde kalp durmasının en değerli sebebi, kalp krizidir. Bunun nedeni ise kalp krizi geçiren şahısta, kalp durmasına neden olabilecek ölümcül bir kalp ritmi ortaya çıkmasıdır” bilgisini veren Doç. Dr. Murat Turfan, şöyle devam ediyor: “Ancak bu ritim sorunu yalnızca kalp kriziyle ortaya çıkmaz. Ayrıyeten ritim sorunu oluşmadan da kalp durması gelişebiliyor. Kalbin durması ve bunun sonucunda oluşan ani vefat her vakit kalp krizi demek değildir”
YANLIŞ! Yüksek güzel kolesterole sahip olmak makûs kolesterolü dengeleyebilir
Doğrusu: Evvelden âlâ kolesterolün yüksek berbat kolesterol düzeylerinin tesirini telafi edeceği düşünülüyordu. Lakin son araştırmalar durumun bu türlü olmadığını gösterdi. Değerli olan LDL kolesterol denen makûs kolesterolü denetim altında tutmak. Yüksek bir HDL, yani düzgün kolesterol düzeyi âlâ bir durum olsa da bu, bedeninizin atardamarlarında kolesterol birikimini kesin olarak önlemiyor.
YANLIŞ! Kalp hastalığı bir erkek hastalığıdır
Doğrusu: Kardiyovasküler hastalıklar, bayanların erkeklerle birebir oranda hayatını kaybetmelerine yol açıyor. Aslında koroner kalp hastalığından ömrünü yitiren bayanların sayısı, göğüs kanseri nedeniyle hayatını kaybedenlerden 2 kat daha fazla. “Bu sayılar göz önüne alındığında, kalp hastalığının bayanları etkilemeyeceğine ve bu hastalıkların yalnızca orta yaşlı erkeklerde ortaya çıktığına inanmak tasa vericidir” ihtarında bulunan Doç. Dr. Murat Turfan, “Bu, bayan hastaların risk faktörlerinden yahut kalp krizi semptomlarından daha az haberdar oldukları ve kalp krizi geçirdiklerinde 112’yi daha geç aramaları manasına gelebilir ki bu durum hayatta kalma talihlerini değerli ölçüde azaltabiliyor” diyor.
YANLIŞ! Yüksek tansiyonum olup olmadığını bilirdim, zira belirtileri olurdu
Doğrusu: Yüksek tansiyona, “sessiz katil” deniyor, zira çoklukla kişi hastalığının farkında olmuyor. Bunun nedeni ise hiç bir vakit belirtiler vermeyebilmesi. Yüksek tansiyon tedavi edilmezse kalp krizi, felç, böbrek hasarı ve öteki önemli sıhhat sıkıntılarına neden olabiliyor. Hasebiyle erken devirde tedavisi çok değer taşıyor.
YANLIŞ! Vitaminler ve besin destekleriyle kalp hastalığı riskimi azaltabilirim
Doğrusu: Antioksidan olan vitaminler E, C ve beta karoten kalp hastalığı riskini düşürüyor. Bununla birlikte, bu vitaminlerle yapılan çalışmalarda; dışardan destek olarak bunları almanın kalp hastalıklarından korunmada hiç bir yararı gösterilememiş. Şimdi anlaşılmayan nedenlerden ötürü beden, vitaminleri ve mineralleri en güzel formda besinlerle elde edildiklerinde emiyor ve kullanıyor. Bu nedenle gereksiniminiz olan vitamin ve mineralleri desteklerle değil, istikrarlı bir biçimde zerzevat ve meyve tüketerek almaya itina gösterin.
YANLIŞ! Kalp krizi sırasında öksürmek hayatınızı kurtarabilir
Doğrusu: Kalp krizinde şiddetli bir biçimde öksürmenin kalp durmasını önleyeceğine, münasebetiyle hayatın kurtulabileceğine dair tıbbi bir delil yok. Kalp krizinde kalp durursa şuur kayboluyor, kalp masajı yapılmazsa hasta hayatını kaybediyor. Şayet şuur açıksa, o vakit kalp durmamış oluyor ve bu nedenle kalp masajına da gerek kalmıyor. Bu süreçte eforun öksürmek yerine, 112’yi aramak için harcanması gerekiyor.
YANLIŞ! Kalp hastalığı olanlar antrenman yapmaktan kaçınmalı
Doğrusu: İdman, kalp kasını güçlendirmeye ve bedendeki kan akışını güzelleştirmeye katkı sağlıyor. Kalp krizini yahut kalp durmasını tetikleyen idman riski son derece düşüktür. Lakin büsbütün hareketsiz ömür sürüyorsanız ve ileri derecede kalp hastalığınız varsa, spor yapmadan evvel kesinlikle hekiminize danışın.
YANLIŞ! Kolesterol ilaçları karaciğere ziyan veriyormuş. İlacı bırakmalıyım
Doğrusu: Kandaki kolesterol seviyesinin yüksekliği, atardamarlarda darlık gelişmesi için en kıymetli risk faktörlerinden birini oluşturuyor. Bu darlık yerine bağlı olarak kalp krizi, felç ve mevte yol açabiliyor. Sağlıklı bir diyet, antrenman ve kilo vermek bu riskleri azaltsa da, birden fazla vakit kâfi olmuyor. Bu nedenle seçilmiş hastalarda kolesterol ilaçlarını kullanmanın mecburi olduğunu söyleyen Doç. Dr. Murat Turfan, “Yapılan bilimsel çalışmalarda bu ilaçların kalp krizi, felç ve vefat riskini azalttıkları görülmüştür. Başka tüm ilaçlar üzere ki buna çok sık kullanılan ağrı kesiciler de dahil, bu ilaçların yan tesir ihtimali vardır. Lakin yan tesir düşük bir olasılıkla gelişiyor ve ilaç kesilir kesilmez ortadan kalkıyor. Hekiminiz bu düşük ihtimal için dahi sizi esasen denetime çağırıyor. Kolesterol ilaçlarından elde edilen yararın yanında bu risk çok değersiz duruyor. Bu yüzden tabip denetimi altında bu ilaçları kullanmanız hem vefat riskini azaltır hem de güvenlidir” diyor.
YANLIŞ! Kırklı yaşlara geldikten sonra herkes aspirin kullanmalı
Doğrusu: “Kan sulandırıcılar, kalp krizi geçiren yahut stent ya da by-pass yapılan hastalarda ömür uzunluğu kullanılması gereken ve tekrar kalp krizi riskini düşüren bir ilaçtır” diyen Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Murat Turfan, şöyle devam ediyor: “Ancak hiç kalp krizi geçirmeyenlerin aspirin kullanarak kalp krizi ve mevt riskini azaltmaları tartışmalı bir durumdur. Birtakım kan sulandırıcıların mide üzerine ziyanlı tesirleri mevcut ve kanama riskini artırıyor. O yüzden ‘primer koruma’ dediğimiz hiç kalp krizi geçirmemiş hastalarda aspirin kullanımı fakat kalp hastalığı açısından çok yüksek riskli bireylerde yararlı oluyor. Düşük riskli insanların aspirin kullanmasının bırakın yararını, ziyanı dahi olabiliyor”
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
