Çocuğunuza hakikat vakitte, hakikat halde ve makul metotlarla bedenini ve beden kısımlarını tanıtarak cinsel istismara karşı tedbir alabilirsiniz. Çocuğa hangi davranışın uygun, hangi davranışın uygunsuz olduğunun öğretilmesi muhtemel bir durum ya da teşebbüsün çok geç olmadan yakalanmasını sağlayabilir. Çocuğun gerekli eğitimleri ailesinden alması ve aile içinde kendini rahat hissetmesi gereklidir. Zira maalesef cinsellik ve cinsel gelişim daha aile içinde çok önemli bir tabuyken, mümkün tehlikelere karşı çocuğu korumak pek mümkün olmayabilmektedir. Memorial Wellness Psikoloji Bölümü’nden Uzman Klinik Psikolog Gizem Çeviker, çocuklara istismara karşı öğretilmesi gereken kurallar hakkında bilgi verdi.
Çocuğun gelişimsel seviyesini bilmek ve ona uygun irtibat çerçevesi yaratmak çok kıymetlidir. Şayet bu mevzuların çocukla konuşulması konusunda ebeveynler rahat hissetmiyorsa şu unutulmamalıdır; bu yaşlarda konuşulmamış şeyleri daha ileriki yaşlarda konuşmak daha sıkıntı ve geç olabilir. Doğal ve tabiatı gereği yapılmamış bir konuşmanın apansızın yapılması çocuğu da rahatsız hissettirebilir. Sağlıklı, kaliteli ve hakikat vakitte yapılan irtibat her vakit anahtardır. Çocuğun birtakım kuralları bilmesi çocuk için hiçbir vakit ‘daha çok erken’ düzeyinde olmaz, zira istismar her yaşta gerçekleşebilir.
1. Çocuğunuza bedenini ve beden kısımlarını tanıtın
Çocuğunuza bedenini ve beden kısımlarını tanıtın. Beden kısımlarını hakikat isimlendirin diğer isimler takmayın. Bedeninin kimi kısımlarının özel, kendisine ilişkin olduğunu söyleyin. Bu kısımları banyo yaptırırken sizin gördüğünüzü ya da hekim muayenesinde hekimin görebileceğini, bu üzere durumların dışında özel yerlerini öteki birisinin görmesinin uygun olmadığını açıklayın. Çocukların bedenini tanıması, beden kısımları için yanlışsız, uygun sözler kullanması, bu sözlerin manalarını bilmesi ve bu sözleri kullanırken rahat olması ve inançta hissetmesi çocukların uygunsuz bir durumda bu durum hakkında konuşmalarını pekiştirecek değerli bir adımdır.
2. Çocuğunuzun “hayır” deme özgürlüğüne hürmet duyun
Çocuklar bedenlerinin kendilerine ilişkin olduklarını ve hiç kimsenin onlardan müsaade almadan bedenlerine dokunamayacağını öğrenmelidir. Erken yaşlardan itibaren cinsellik ve ‘‘vücudunun özel kısımları’’ ile ilgili çocuğun gelişimsel sürecine uygun açık ve direkt kurulan bağlantı; çocukların bu ve gibisi durumları yanlışsız anlamlandırmasına ve gerektiği durumda da yardım çağırmasına dayanak olacaktır. Çocukların çok yakınları bile olsa rastgele bir öpücüğü, dokunmayı ya da sarılmayı geri çevirmeye yahut istememeye hakkı vardır. Bu üzere durumlarda çocuğu öpmeye, sarılmaya ya da öpülmesine, sarılmasına zorlamak, ‘‘ayıp bak, haydi öp amcayı/teyzeyi’’ üzere telaffuzlarda bulunmak çocuğun bu hakkı anlamlandırma sürecinde baş karışıklığı yaratacaktır. Çocuğunuzun ‘’hayır’’ deme özgürlüğüne hürmet duyun. Bu inançlı olmayan bir fizikî temas yahut ortamda onun kendisine olan inancını artıracak, ‘’yanlış bir şey yapmıyorum’’ demesini sağlayacak ve ‘’güvendiği’’ bir yetişkine gelip anlatmasına takviye olacaktır.
3. Âlâ dokunuş ve makûs dokunuş ortasındaki farkı anlatın
Çocuklar her vakit uygun ve uygun olmayan dokunuşu ayırt edemeyebilir. Çocuğunuza âlâ dokunuşu ve makus dokunuşu, ikisinin ortasındaki farkı uygun sözlerle aktarın. Şayet bir kişi onun bedeninin özel kısımlarına bakarsa ya da dokunursa, ya da ‘’Bakayım mı? Dokunayım mı?’’ üzere sorular soruyorsa bunun uygun olmadığını aktarın.
4. Âlâ sır ve berbat sır çocuğa öğretilmeli
Sır tutmak, sırdaş olmaya ikna etmek ekseriyetle cinsel istismar durumlarında çok sık karşılaşılan bir durumdur. Bu nedenle; çocuklarınıza ‘’iyi sır ve berbat sır’’ ortasındaki farkı anlatmak ve makûs sırları güvendiği bir yetişkine rahatça aktarabilmesi için inançlı bir ortam yaratmak hayli değerlidir. Birisine doğum günü sürprizi hazırlamak ve bunu o şahsa söylememek “iyi sır”a örnek olabilecekken; kendisini üzgün ya da dertli hissettirebilecek kelam konusu durumla ilgili rastgele bir sır “kötü sır”a örnek olabilir. Buna ek olarak “gizli dokunuş”un da kendisini makus, telaşlı, korkmuş hissettirmese bile (bazen gıdıklanmış hissedebilme gibi) bu dokunuşun uygunsuzluğunu edinmesini sağlayın.
5. Tedbir ve müdafaa bir yetişkinin sorumluluğudur
Çocuklar istismara maruz kaldıklarında çoklukla hatalı, utanmış ve korkmuş hisseder. Ebeveynler cinsellik ile ilgili tabular ve konuşulmayan, ayıp alanlar yaratmaktan kaçınmalıdır. Daha da kıymetlisi bunun sonucunda çocuklar telaşlı, endişeli, üzgün olduklarında gidip konuşabilecekleri, güvendikleri ebeveynleri ile ortalarında bir duvar örülmediğini bilmedirler. Çocuklar bir şeyin karşıt gittiğini, yanlış olduğunu hissedebilir. Ebeveynler bu üzere durumda çocuktaki sinyaller için ‘’algıları açık ve alıcı’’ olmalılar. Bu da fakat bilgilenme ve farkındalık kazanma ile olacaktır. Bir çocuğun rastgele bir yetişkinle bağlantı kurmayı reddetmesinin çok ve çeşitli sebepleri olabilir. Burada sağlıklı olan; çocukların her vakit şartsız inanç duyarak konuşabilecekleri ve hislerini aktarabilecekleri bir ortam sağlamaktır.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
