Covid-19’un tesirleri tüm dünyada hala devam ederken, hepatit virüsleri salgın sürecinde hastalar ve taşıyıcılar hastaneye gitmekten çekindiği için yayılmaya devam ediyor. Bu süreçte en çok hepatit B ve C üzere kronikleşmiş hastalığı olan yahut bunun farkında olmayanların tedavilerini aksatması olumsuz sonuçlara neden olabiliyor. Memorial Şişli Hastanesi Gastroenteroloji Bölümü’nden Uz. Dr. Koray Tuncer; 28 Temmuz Dünya Hepatit Günü nedeniyle hepatit virüsü ve dikkat edilmesi gerekenler hakkında bilgi verdi.
Hepatit, çeşitli bulaşıcı virüslerin ve bulaşıcı olmayan casusların neden olduğu ve kimileri ölümcül olabilen bir dizi sıhhat problemine yol açan bir karaciğer iltihabıdır. Hepatit virüsünün A, B, C, D ve E tipleri olarak isimlendirilen beş ana çeşidi vardır. Hepsi karaciğer hastalığına neden olurken; bulaşma yolları, hastalığın şiddeti, coğrafik dağılımları farklılık gösterir. Bilhassa B ve C tipleri pek çok beşerde kronik hastalığa yol açar. Hepatit B ve C bilhassa karaciğer sirozu, karaciğer kanserine neden olarak mevte sebebiyet verebilir. Fakat son yıllarda ortaya çıkan ve dünyayı kasıp kavuran koronavirüs salgını nedeniyle pek çok kişi hepatit ile ilgili tedavilerini aksatmakta ya da teşhis için hastaneye gitmekten çekinmektedir. Halbuki bir müddet sonra koronavirüs bitince ortaya, hepatite bağlı kronik karaciğer hastalıkları çıkacaktır. Bu nedenle şahısların çekinmeden tabiplerine başvurması gerekmektedir.
Hepatitten korunmak için ferdî önlemler çok önemli
HBV olarak da isimlendirilen hepatit virüsü, tıpkı HIV üzere enfekte olan kişinin kan ya da beden sıvılarıyla temas edilirse bulaşır. Lakin hepatit HIV’e nazaran 50- 100 kat daha bulaşıcıdır. Hepatit virüsünün bulaş yolları şöyle de sıralanabilir:
- Doğumda anneden bebeğe geçebilir
- Güvenli olmayan enjeksiyon ve transfüzyonlar
- Korunmasız cinsel temas
- Güvenli olmayan piercing, dövme uygulamaları
Özellikle Hepatit B virüsü ile ilgili kimi yanlış anlaşılmalar vardır. Hepatit B; yemek kaplarını paylaşmak, emzirmek, sarılmak, tokalaşmak, öksürmek, hapşırmak ya da açık havuzlar yoluyla bulaşmaz.
Kesin teşhis kan testiyle konuluyor
Herkes, öncelikle erişkinler kesinlikle Hepatit B ve C testlerini yaptırmalı, test sonucu olumlu olanlar uzman tabibe başvurmalı, gerekiyorsa vakit kaybetmeden tedaviye başlamalıdır. Erken teşhis ve tedavi siroz ve kanser gelişimini önler. Bu nedenle bireylerin bir an evvel hepatit testlerini yaptırması değer taşır. Viral hepatitlerin teşhis testleri ülkemizin her köşesindeki hastaneler ve laboratuvarlarda muvaffakiyet ile yapılmaktadır. Bu testler aile tabiplerinden de istenebilmektedir. Bu birçok hastanın erken teşhisini ve tesirli tedavisini sağlayacaktır. Viral hepatit testleri negatif olanlarda gerekli ise hepatit B ve/veya hepatit A aşılaması yapılmalıdır. Hepatit C, obezite, alkol, ilaca bağlı ve başka sebeplerle olan ve hepatit B ve A testleri negatif bütün kronik karaciğer hastalarında hepatit B ve A aşısı yapılmalıdır. Zira birden fazla hepatit virüsü ile infekte (hepatit B+D, B+C yahut nadiren B+C+D gibi) olan yahut viral olmayan ek karaciğer sorunu olan kronik hepatitli hastalarda karaciğer hasarı daha ciddidir, siroz ve kanser riski daha yüksektir.
Riskli bireyler dikkatli olmalı
Bunun yanında Hepatit B açısından riskli olanların kesinlikle taramalarını yaptırmaları gerekir. Bilhassa eşlerden birinde Hepatit B virüsü olanlar, konutunda bu virüsü taşıyanlar, korunmasız cinsel temasta bulunanlar, AIDS hastaları, tüm sıhhat çalışanları, kan bankası işçileri kesinlikle kanlarına baktırmalıdır.
Hepatit varsa…
Eğer bir bireyde Hepatit virüsüne rastlanırsa o kişi kesinlikle uzman bir tabibe başvurmalıdır. Virüsün teşhisinin ardından karaciğer işlev testleri yapılmalıdır. Hepatit B’ye rastlanmışsa farklı bir hepatit cinsinin de araştırılması gerekir. HBV virüsünün çoğalıp çoğalmadığını anlamak için HBV – DNA seviyesi ölçülür, tedavi için bu çok değerli bir bulgudur. Bunun yanında karaciğer ultrasonografisi yapılmalıdır. Kişi uzman tabip tarafından hepatit hakkında bilgilendirilmeli ve tedavi gerekiyorsa uygulanmalıdır. Bu şahısların ailelerindeki öteki bireyler de taranmalıdır.
Aşı koruyucudur
Hepatit B için esirgeyici, tesirli ve sağlam aşılar var. Şayet şahısta Hepatit B ya da A virüsü yoksa kesinlikle aşısını yaptırması gerekir. Ayrıyeten Hepatit B hastaları için güçlü antiviral tesirli ilaçlarla tedavi mevcuttur. Hepatit C tedavisi tıp tarihinin en başarılı hikayelerinden birisidir. Ağızdan alınan ilaçlarla virüsü yok eden kalıcı tedavi (kür) çabucak her hastada mümkündür. Ayrıyeten Toplumsal Güvenlik Kurumu hekim raporu ile bu ilaçları fiyatsız sağlamaktadır.
1 milyon 100 bin kişi hepatite bağlı hastalıklardan ölüyor
Şu anda dünya üzerinde 1 milyon 100 bin vefat Hepatit B ve C’ye bağlı gelişen karaciğer hastalıklarından kaynaklanmaktadır. Toplam 9 milyon 400 bin kişi de kronik Hepatit C virüsü için tedavi görmektedir. Yapılan çalışmalara nazaran dünyada 30 saniyede bir hepatit virüsünün yol açtığı meseleler nedeniyle ölenler bulunmaktadır. Dünya üzerinde Hepatit B ve C virüsünü taşıyan 3 milyon kişi olduğu kestirim edilmektedir. Dünya Sıhhat Örgütü, 2030 yılına kadar viral hepatiti ortadan kaldırmak için çalışmalarını sürdürürken, bu yılki “Dünya Hepatit Günü” temasını “Hepatit Bekleyemez” olarak belirlemiştir. Bu bağlamda, erken teşhis için beklenmemeli, aşı yaptırmamış olanların Hepatit B ve Hepatit A aşılarını yaptırmaları çok büyük ehemmiyet taşımaktadır.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
