“Mezun olduğun bölümü değil, yetkinliklerini soracaklar!”

“Adaylar, bu programı tercih etsem önü açık mı diye soruyor. Programın önü açık olmaz, insanın önü açık olur. Sen şayet kendi alanının dışındaki alanlarla birlikte nasıl çalışabileceğini biliyorsan, kendi maharet ve yetkinliklerini geliştirmişsen; aslında aranan insan oluyorsun. Mezun olduktan 3 sene sonra hiç kimse hangi programdan mezun olduğunuzu sormayacak. Yalnızca bir programdan mezun olup öteki hiçbir şey yapmamış bir öğrenciyi katiyetle işe almam.”

Seminerler veriyor, gençler için yetkinlik geliştirme programları yürütüyor. Haftanın yedi günü Instagram’dan yaptığı canlı yayınlarla öğrencilere ve ailelere rehberlik ediyor… MEF Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Erhan Erkut, gençlerin meslek planlarında yol haritasının nasıl olması gerektiğini Dr. Görkem İldaş’a anlattı. Yolun Başındayken Programına katılan Erkut, üniversite tercihlerinin devam ettiği bu günlerde ‘Gelecekte âlâ bir yerde olmak için gençler nasıl tercihlerde bulunmalı?’ sorularına karşılık verdi. Kısımdan çok, öğrencinin kendini hangi marifet ve yetkinliklerle donattığının kıymetine dikkat çeken Erkut, gelecek elli yılın sıkıntılarına odaklanılmasını önerdi. İşte Prof. Dr. Erhan Erkut’tan gençlere gelecekte iş hayatının kapılarını açacak 7 altın anahtar…

Girişimci gözüyle dünyaya bakmak diye bir şey var. Fırsatları tespit etmek sıkıntıları görebilmek ve daha âlâ tahliller önerebilmek için… Devlet, STK’lar ve özel kesimin bu türlü düşünebilen insanlara muhtaçlığı var. Öğrencilerin yüzde 5’i i şu anda teşebbüsçü oluyor bunun yüzde 10’a, 15’e çıkmasını kâfi buluyorum lakin herkesin teşebbüsçü üzere düşünmesi ve fırsatları fark etmesi gerektiğini düşünüyorum. Ürün- pazar ahengi konusunda baş yorması, maliyet- yarar tahlili yapabilmesi gerekiyor. Dünyaya biraz daha rasyonel ve fırsatları kollayan bir gözle bakabilmesi gerektiği düşünüyorum. Zati şu anda tercih yapacak öğrencilerin büyük bir kısmı bir start-up kurmasalar bile freelancer olarak çalışacaklar; kendi işlerini kuracaklar. Amerika’nın 2030’larda işgücünün aşağı üst yarısının kendi kendine çalışması bekleniyor; Türkiye’de bu 2040’larda 2050’lerde gelecek; hasebiyle artık kurumsal hayat ya da memuriyet peşinde koşmanın vakti geçiyor.

Ayrıca herkesin geleceğinde girişimcilik var ve herkesin ileride teşebbüsçü üzere düşünmeye başlaması gerekiyor. Yani hukukta okuyorsan tahminen günün birinde ofis kurarsın yahut hukuk danışmanı olursun. Öğretmen de olsan tahminen alternatif eğitim kurumu kurarsın. Münasebetiyle gel, şu işi bir öğren. Biraz finans, biraz pazarlama, biraz muhasebe bil.

Z jenerasyonunun baş yapısı biraz daha bağımsız ve kendi kendine bir şeyler yapmaya yatkın. Hasebiyle büyük bir şirkette ya da devlette iş bulma beklentileri süratle değişecek. Kurumların itibar kaybettiğini görüyoruz. Büyük kurumda çalışmak beceri olarak kabul edilmiyor bu nesil tarafından. Demek ki hangi programda olursa olsun herkesin kendi kendine bir iş kurabilecek kapasiteyi, hünerleri, ve bilgiyi süratlice biriktirmesi gerekiyor üniversiteyi bitirmeden…

Önemli olan hukukçuya da, psikoloğa da, toplumsal bilimciye de yapay zekâ öğretebilmek… Yapay zekâ, geri dönüşü olmayacak formda dünyayı değiştiriyor. Şu anda Amerika’da hukuk stajyerlerinin yaptığı bütün işler artık yapay zekâ tarafından yapılır hale geldi. O vakit kim getirecek Türk hukukuna yapay zekâyı? Bilgisayarcı getiremez, hukukçu getirecek. Türkiye’de psikolojiye yapay zekayı Türk psikologları getirecek. Onların da bu işten anlaması gerekiyor.

Eğitimde gelecek vurgusu vardır zira şu anda üniversiteye girecek olan öğrencilerin meslekleri en az 50 yıl sürecek. Önümüzdeki elli seneye bakmaları lazım. BM Sürdürebilir Kalkınma Gayelerine bakın. Pak su, toplumsal cinsiyet eşitliği, açlık, eşitsizliklerin ortadan kaldırılması… İşte bunlar geleceğin sorunları… Bir de mega trendler var. Bunlardan birincisi demografik zelzele. Toplum yaşlanıyor. Türkiye bunu en yakından yaşayacak ülkelerden birisi olacak. 65 yaş üstü nüfusumuz şu anda 6 milyonken elli yıl sonra 26 milyona çıkacak. Bu ne demek? Yaşlılık iktisadı geliyor. Her türlü sıhhat hizmetleri, hemşirelik, yaşlı hemşireliği, psikolojisi ve hatta eczacılık, fizyoterapi, diyetisyenlik üzere mesleklerin talebi net bir formda üçe dörde katlanacak demek… Mega trendlerin ikincisi şehirleşme… Kentleşmenin getirdiği problemlere tahlil getirenlere talep olacak ileride. Üçüncüsü de maalesef Türkiye’de hiç konuşulmayan iklim değişikliği… İklim değişikliği ile gayret edebilecek her alanda talep çok yükselecek. Demek ki bizim bu iklim değişikliğini geriye çevirebilmemiz için fosil yakıtlardan vazgeçmemiz, alternatif güce girmemiz gerekiyor. Demek ki makine mühendisi, kimya mühendisi çalışacak bu mevzuda.

Bakın yaşadığımız orman yangınlarında kesinlikle inşaat mühendislerinin sanayi mühendislerinin çalışması gerekiyor, lojistikçilerin ormancılarla birlikte çalışması gerekiyor. Biz daima “uçaklar nerede ya” diyoruz; bu söndürme kısmı; sorunu çıkmadan çözmek gerekiyor, yangını önlememiz gerekiyor. Bunun için çok disiplinli bir projelendirme gerekiyor, hiçbir disiplinin tek başına çözemeyeceği devasa problemler bunlar… Psikologlar, travma psikologları gerekiyor yani geleceğin problemlerinin hepsi çok paydaşlı, çok boyutlu. Münasebetiyle; arkadaşlara diyorum “bu programı okusam önü açık mı” diye bakmasınlar.

Programın önü açık olmaz, insanın önü açık olur. Sen şayet kendi alanının öteki alanlarla nasıl birlikte çalışabileceğini biliyorsan, kendi maharetlerini ve yetkinliklerini geliştirmişsen aslında aranan insan oluyorsun. Emin olun mezun olduktan 3 sene sonra hiç kimse size hangi programdan mezun olduğunuzu sormayacak. Ben yalnızca bir programdan mezun olup diğer hiçbir şey yapmamış bir öğrenciyi mutlaka işe almam. Kesinlikle çok boyutlu olması lazım, başka alanlardaki temel paradigmaların farkında olması lazım.

İçerik bazlı eğitimden geldiği için pek çok öğrencinin yetkinlikleri zayıf. Niteliklerinin olması gerekiyor. Toplantı yapmayı bilmesi gerekiyor mesela. Kadro çalışmasından anlaması gerekiyor, sunum tekniğini geliştirmesi gerekiyor. Ben bu eksikliği 6 yıl evvel fark ettim ve uzman gençler diye bir üniversite tamamlayıcısı program kurdum. MEF Üniversitesi’nin içinde bir ders olarak verdik. Sonra bütün Türkiye’ye açtık. Şu anda 81 vilayetten 125 üniversiteden öğrencim var. Üniversitenin eksik bıraktığı sunum teknikleri, ekip çalışması, meslek planlama, algoritmik düşünme, finans ve iktisat okuryazarlığı, gerilim idaresi üzere alanlarda öğrencilerde farkındalık yaratmaya çalışıyoruz.

Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı