VakıfBank Kültür Yayınları Aydınlanma Düşü Çağdaş İdeolojinin Yükselişi isimli yapıtı Türkçe de birinci sefer yayımlıyor Escort bayan Fikir tarihçisi Anthony Gottlieb kitapta filozofların tartışmalarıyla gelişen zihin ihtilalini incelerken ahlak ideolojisi toplumsal nizam ve dinî hayat kanısının dönüşümünü değerlendiriyor .
VakıfBank Kültür Yayınları nın VBKY Türkçe de birinci defa Bayan escort okurla buluşturduğu Aydınlanma Düşü Çağdaş İdeolojinin Yükselişi yaklaşık 150 yıllık bir devri filozofların görüşleriyle ele alıyor İngiliz fikir tarihçisi Anthony Gottlieb kitabında 2 bin 500 yıllık bir geçmişe sahip Batı Escort kanısının Rönesans tan sonraki ikinci büyük entelektüel süreci olan Aydınlanma Çağı nı kıymetlendiriyor Gottlieb filozofların tartışmalarıyla Avrupa nın kültürel ikliminde nasıl büyük bir zihin ihtilalinin başlayıp geliştiğini anlatırken Descartes Hobbes Leibniz ve Voltaire üzere düşünürleri hayatlarından fikirlerine kadar inceliyor
150 yıllık keskin bir dönem
Türkçe çevirisini Cansen Mavituna nın yaptığı kitapta Gottlieb Batı ideolojisi külliyatının her birinin 150 yıl süren kısa ve keskin iki patlamayla ortaya çıktığını belirtiyor Gottlieb Bunlardan birincisi Sokrates Platon ve Aristoteles in yaşadığı Atina da M Ö 5 yüzyılın ortasından 4 yüzyılın sonlarına dek sürdü Din savaşlarının akabinde Galileo biliminin yükselişe geçtiği sıralarda Kuzey Avrupa da yaşanan ikinci dönemse 1630 lardan 18 yüzyılın sonlarındaki Fransız Devrimi nin arifesine kadar devam etti Bu nispeten kısa süren periyoda Descartes Hobbes Spinoza Locke Leibniz Hume Rousseau ve Voltaire damgasını vurdu kelamlarını kaydediyor
Descartes ve ineklerin iç organları
Gottlieb Descartes ın 1596 1650 salt kendi varlığından yola çıkarak büsbütün yeni bir bilgi sistemine ulaşmak için biraz dolaylı bir yol kullandığını ve bu yolun pek çok kişi tarafından yanlış anlaşıldığını söylüyor Gottlieb şöyle devam ediyor Descartes metafizikle değil de cebirin geometriye uygulanması ve ineklerin iç organlarını araştırma üzere sorunlarla daha çok ilgilenmiş üzere görünüyor 1630 yılı civarında Amsterdam da yaşarken kasaplara uğrayıp kesip incelemek üzere hayvan cesetleri topluyordu Gökkuşağına getirdiği açıklama deneysel bilim alanında bir dönüm noktası oldu ve üstelik çabucak hemen doğruydu
En çok kötülenen filozof Hobbes
Thomas Hobbes un Britanya nın en çok kötülenen düşünürü haline geldiğinin kaydeden Gottlieb 91 yıllık uzun ömrünün akabinde 1679 yılında öldü vefatından sonraki yüzyıl boyunca kendi ülkesinden bir taraftarı da olmadı diyor Hobbes kiliselerin tehlikeli ölçüde iktidar ve nüfuz talep etmeye meyleden özerkliğine de karşı çıktı ve doğal olarak din adamlarını öfkelendirdi Tıpkı Descartes ve Galileo nun öncülük ettiği yeni felsefenin öbür meraklıları üzere Hobbes da doğayı bir makine olarak gördü Gottlieb şöyle devam ediyor Fakat bu fikri başka felsefecilerden çok daha ileri götürdü ve her şeyin fizikî olduğunu ileri sürdü
23 yaşında aforoz edilen Spinoza
27 Temmuz 1656 da Amsterdam daki Portekiz Yahudi cemaatinin Spinoza yı aforoz ettiğin söyleyen Gottlieb Spinoza aforoz edildiğinde 23 yaşındaydı ve bir vakitler gelecek vaat eden bir Kitab ı Kutsal âlimi olarak görülüyordu diyor Gottlieb devamında su satırları kaydediyor Doğaya gösterdiği hürmetten ötürü Spinoza yı zihinsel ataları belleyen Alman müellifler 18 yüzyılda onu tekrar keşfedene kadar ideoloji dünyasının istenmeyen adamı olarak kaldı Spinoza şöyle yazmıştır Tabiata hoşluk nahoşluk nizam yahut karmaşa atfetmiyorum Bir şeylerin hoş yakışıksız tertipli yahut karmaşık olduğunu yalnızca kendi tahayyülümüz bakımından söyleyebiliriz
Leibniz in yapıtları 200 yılda yayınlanır
1646 da Leipzig de doğup 1716 yılında ölen Gottfried Leibniz in Aristoteles ten sonra yaşamış en büyük hezarfen olduğunun bilgisini veren Gottlieb Felsefenin yanı sıra matematik mantık ve fizik alanlarındaki çalışmalarıyla anılsa da bu çalışmalarının bile yalnızca onda biri yayınlandı Leibniz ayrıyeten öncü nitelikte bir mekanik hesap makinesi icat etti daha sonra dijital bilgisayarların temeli haline gelen 1 ve 0 lardan oluşan ikili aritmetiği geliştirdi Leibniz in kâtibi işvereninden kalan külliyatın bir milyon sayfadan fazla olduğunu söylemişti Şu anki ilerleme süratiyle hesaplanırsa Leibniz in tüm yapıtlarının yayınlanması iki yüzyılı alacaktır değerlendirmesinde bulunuyor
Anthony Gottlieb kimdir
İngiliz fikir tarihçisi Anthony Gottlieb 1956 da doğdu Gonville and Caius College Cambridge ve University College London da UCL tahsil gördü 1984 2006 yılları ortasında çalıştığı The Economist Dergisi nin uzun yıllar boyunca yazı işleri müdürlüğünü yapan Gottlieb Harvard ve New York üniversitelerinde konuk araştırmacı olarak misyon yaptı Oxford All Souls College da da öğretim üyesi olarak çalışan Gottlieb City University of New York ta CUNY ve tekrar New York taki ihtisas okulu New School da lisansüstü dersler verdi
Kaynak BHA Beyaz Haber Ajansı
