Çevrimiçi ekosistemin çocukları her an ekran başına bağlayabilecek kadar varlıklı ve ağır bir içeriği var. Dijital çağın tesiriyle ekran başında ağır vakit geçiren gençler ve çocuklar, gerçek hayatın içinde daha az yer almaya başladılar. Pandemi de bu süreci tetikledi ve geçtiğimiz yıl yapılan bir araştırma, çocukların ekran başında geçirdiği vaktin pandemi öncesine nazaran yüzde 500 arttığını ortaya koydu. (Kaynak: Parents Together Vakfı)
Bu süratli değişimin çocukları hayatın içerisine çekecek alanlar bulmaya olan gereksinimi artırdığına dikkat çeken DBE Davranış Bilimleri Enstitüsü’nden Klinik Psikolog Pınar Çelik, çocukları spor ve sanat alanlarının birinde ya da her ikisinde desteklemenin onlar için hayat uzunluğu yapılmış bir yatırım olacağını vurguladı. Çelik, bu alanlar sayesinde kazanılan ve geliştirilen hünerlerin bir kişinin hayat uzunluğu muhtaçlık duyacağı maharetler olduğunu, sanat ve spor en temelde beşere ruhsal açıdan güzel geldiği için kişinin âlâ hissetmesini sağladığını belirtti.
Spor yalnızca fizikî değil bilişsel fayda da sağlıyor
Pınar Çelik, sporun, çocukların kemik ve kas gelişimine katkı sağladığı üzere bağışıklık sistemini de desteklediğini, fizikî yararlarının yanında tıpkı vakitte çocukların bilişsel yetilerine de katkı sağladığını belirtti. Sporun, süratli karar verme, koordine olabilme, analitik düşünme üzere maharetleri destekleyen, fizikî ve ruhsal gelişmeye fırsat yaratan bir alan olduğuna dikkat çeken Çelik, hareketli çocukların fizikî güçlerini de gerçek bir yere aktararak bedensel olarak da rahatladıklarını söz etti. Çelik, sporun çocuğun toplumsallaşmasını da desteklediğine belirterek, “Özellikle ekip çalışması gerektiren sporlar iş birliği, sıra bekleme, paylaşma, takviye olma, inisiyatif alma üzere maharetlerin filizlendiği ve geliştiği yerdir. Kazanma ve kaybetme sporun tabiatında var olduğu için çocuklar bu ağır hisleri gerçek biçimde yönetme maharetini de vakit içerisinde kazanmaya başlar. Farklı stratejiler deneyerek farklı sonuçlar alabileceklerini, ruh halinin performansına nasıl yansıdığını tecrübeler. Çocuğun hayatına bir disiplin getirirken esneyebilme kapasitesini de arttırır. Bahsedilen bu hünerlerin gelişmesinin yanında bir spor kısmında ilerlediğini görmek çocuğa tatmin ve muvaffakiyet duygusu vereceği için özgüveninin güçlenmesine katkı sağlar” dedi.
Zor periyotlarda sanatın düzgünleştirici etkisi
Pınar Çelik, sanatın kişinin ruhsal gelişimine katkısının ehemmiyetine dikkat çekti ve sanat faaliyetlerinin çocuğun hayal dünyasının yani yaratıcılığının gelişimine katkı sağladığını belirtti. Çelik, ergenlik devrindeki sanat faaliyetlerinin de sürecin sağlıklı ilerlemesine takviye olacağının altını çizerek “Gençler için ergenlik periyodu, fizikî, toplumsal ve ruhsal açıdan değişim geçirdikleri bir süreçtir. Bu süreç duygusal manada karmaşık ve bazen genç için mana verilmesi sıkıntı bir hale gelebilir. Sanatsal faaliyet ve etkinlikler gençlere kendini tanıma, öfke, tasa üzere ağır hislerini söz edebilecekleri ve rahatlayabilecekleri alanı sağlayabilir. Örneğin, tiyatroda bir genç girdiği bir rolde o karakterin bakış açısını, hislerini ve niyet biçimini kendi bünyesine katma talihi elde eder” dedi.
Bunun yanında sanatın, empati hünerlerinin gelişmesi için kıymetli bir kanal olduğunu tabir eden Çelik, “Empati, psikososyal ahenkte rol oynar ve çocuğun toplumsallığının gelişmesinde ve kişilerarası iş birliğinde temel bir ön şart olarak hizmet eder. Araştırmalar dramanın ilkokul çağındaki çocuklar ortasında empatiyi artırdığını göstermiştir. Müzik, dans ve görsel sanat aktifliklerine katılan okul öncesindeki çocuklarda hislerini denetim edebilme maharetinin daha gelişmiş olduğu saptanmıştır. Son olarak, farklı bir çalışmada davul çalmak, dans etmek, müzik söylemek üzere senkronize ve ritmik yapılan aktivitelerin beşerlerle bağ kurmamıza yardımcı olan oksitosin hormonun salgılanmasına yardımcı olduğu söz edilmiştir.”
Aileler Ne Yapmalı?
Çocukları yönlendirmede ailelere büyük iş düştüğünü söyleyen Pınar Çelik, “Çocuğunuzun ilgisinin ne olduğunu bilmiyor ve birlikte öğrenmek istiyorsanız evvel deneme dersine götürebilir ya da izleyici olarak birlikte bir aktifliğe katılabilirsiniz. Birtakım çocuklar başladıkları spor ya da sanat faaliyetlerinde ilerleyebilir, yeteneğini keşfedebilir ve devam etmek isteyebilir, birtakım çocuklar için ise bu spor ya da sanat faaliyetleri dönemsel heves olabilir, ilgisini çekmeyebilir yahut spor, sanat faaliyetlerinde zorlanabilir. Bu türlü durumlarda çocuğun üzerinde baskı kurulmamalıdır. Elbette aileler çocuklarının başladıkları işte yol almasını isterler fakat çocuk bunu istemiyorsa keyif almak için başlanan bu uğraş çocuk için bir eziyete dönüşebilir. Birlikte aktiflikleri takip etmek ve birlikte iştirak göstermek bu noktada değerlidir. Müze, atölye çalışmaları, sinema, tiyatro üzere aktiflere iştiraki bir seferlik değil rutinin bir kesimi haline getirmek çocuğun ilgi ve merakını besleyecektir. Alışkanlıkları ne kadar erken kazanırsak hayatımızda tutma talihimiz o kadar artar” dedi.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
