İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi ve Başşehir Üniversitesi Sıhhat Bilimleri Fakültesi’nin birlikte yürüttüğü “COVID-19 Tedavisinin Ekonomik Yükü” araştırma sonuçları kamuoyu ile paylaşıldı. COVID-19 hastalığının Türkiye’nin sıhhat iktisadına 12 aylık toplam yükü 3,7 milyar lirayı geçti. Fakat bu sırf buzdağının görünen yüzü. Dolaylı maliyetleri de hesaba katılınca COVID-19’un sıhhat sistemi üzerindeki yükü bu sayının çok üzerinde
Tüm dünyada olduğu üzere Türkiye’de de COVID-19 hastalığı ile çaba ve aşılama çalışmaları sürerken, hastalığın test, teşhis ve tedavisi için yapılan harcamaların sıhhat bütçesine olan yükü de ortaya çıkmaya başladı. İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi ve Başşehir Üniversitesi Sıhhat Bilimleri Fakültesi’nin Gilead’ın dayanağıyla yürüttüğü “COVID-19 Tedavisinin Ekonomik Yükü’’ araştırmasının sonuçları açıklandı. Araştırmaya nazaran, COVID-19 hastalığının direkt tıbbi maliyeti, Türkiye’nin sıhhat faturasına 1 yılda 3,7 milyar liralık ek yük getirdi.
İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları Ana Bilim Kolu Lideri Prof. Dr. Fehmi Tabak ve Başşehir Üniversitesi Sıhhat Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Simten Malhan’ın birlikte yürüttüğü araştırma COVID-19 hastalığının Türkiye için ekonomik yükünü tespit etmeyi amaçladı. Araştırmada, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Hastanesi’nde 16 Mart- 31Temmuz 2020 tarihleri ortasında tedavi gören 1056 COVID-19 hastasının gerçek hasta bilgilerinden yola çıkılarak, Sağlık Bakanlığı’nın açıkladığı hasta dataları ve hasta başına düşen test, teşhis, tedavi harcamaları değerlendirildi.
COVID-19’UN SIHHAT SİSTEMİ ÜZERİNDEKİ YÜKÜ
Türkiye’de Pandemi ile ilgili tüm sıhhat harcamaları devlet tarafından karşılanıyor. Araştırmaya nazaran, COVID-19 nedeniyle yatarak ve ayaktan tedavi alan hastaların toplam tedavi maliyetinin devlet sıhhat harcamalarında 2.0 ve SGK sıhhat harcamalarında 3.8’lik bir oranı oluşturduğu varsayım ediliyor.
Türkiye’nin COVID-19 pandemisinde dünyada en yüksek sayıda hadisenin gözlendiği 9. ülke olduğu belirtilen araştırmada, “Elde edilen sonuçlarla pandeminin birinci yılında ülkemize olan direkt tıbbi maliyet yükünü varsayım etmeye çalıştık. Pandeminin gerçek toplam maliyeti elbet direkt tıbbi maliyetlerinin kıymetli ölçüde üzerindedir. Lakin, sadece sıhhat hizmet sunumuna getirdiği ek ekonomik yükün toplam sıhhat harcamasının 2.0’si kadar olduğu öngörülmektedir. Tedbirlere karşın bir yıl içindeki dalgalı olay sayıları Türkiye’ye değerli bir ekonomik yük ve birebir vakitte sıhhat kuruluşlarına, sıhhat çalışanlarına maddi ve manevi yük oluşturmuştur” denildi.
AMACIMIZ COVID-19 HASTALIĞININ TIBBİ YÜKÜNÜ ORTAYA KOYMAKTI
İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları Ana Bilim Kısmı Lideri Prof. Dr. Fehmi Tabak, “Araştırmanın, COVID-19’un Türkiye’nin sıhhat sistemine getirdiği planlanmamış maliyeti göstermesi açısından çok değerli bir çalışma olduğuna inanıyorum” dedi. Bu araştırmanın sadece direkt tıbbi maliyetlere odaklandığını ve bu sonuçların buzdağının görünen yüzü olduğunu söyleyen Prof. Dr. Fehmi Tabak, kelamlarını şöyle sürdürdü:
‘‘Dolaylı maliyetlerin daha da artmasını önlemek için COVID-19’un sıhhat sistemine yükünü hafifletmemiz gerekiyor. Birinci adım elbette aşılama. Sistem üzerindeki yükü hafifletmek için hastanede yatış müddetlerinin kısaltılması ve hastaların en kısa müddette taburcu olmalarının sağlanması bir öteki değerli öncelik olmalı.
Pandemi sürecinde tabip denetimlerinin ertelemesi üzere nedenlerle hepatit üzere birçok bulaşıcı hastalığın taraması yapılamadı. Bir örnek vermek gerekirse, Sıhhat Bakanlığı datalarına nazaran 2020 yılında Türkiye’de HIV tanısı alan kişi sayısı 2019 yılına kıyasla 62 azaldı. Hasebiyle COVID-19’un önümüzdeki yıllarda toplum sıhhati ve sıhhat sistemine uzun vadeli yükünün görünenden çok daha yüksek olduğunu görebiliriz.’’
Başkent Üniversitesi Sıhhat Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Simten Malhan da,araştırmanın usulünü şöyle anlattı:
“Araştırmayı yürütürken, COVID-19 hastalığının Türkiye sıhhat sistemine olan ek maliyetini ortaya koymak için yalnızca test, teşhis, tedavi, ilaç üzere direkt tıbbi maliyetler dikkate alındı. Evvel hasta başı direkt tıbbi maliyetler bulundu, sonrasında COVID-19 tanısı alan tüm hastalara genellendi. Hasta başı direkt tıbbi maliyetleri hesaplamak için, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Hastanesi’nin gerçek hasta bilgileri ve Türkiye’ye genellemek için Sıhhat Bakanlığı tarafından açıklanan günlük COVID-19 hasta dataları kullanıldı. Tüm dünyada olduğu üzere hastalık hakkındaki belirsizlik, şahıslarda gösterdiği farklı tesirler, organ tutulumları ve hastalığın şiddeti pek çok dolaylı maliyete de neden oluyor. Mevt, sakatlık ve işgücü kaybı hayli değerli bir hastalık yükü olarak kabul ediliyor. Bu maliyetler de göz önüne alınırsa COVID-19’un sıhhat alanında Türkiye’ye ekonomik yükünün bu araştırmada hesaplanandan çok daha fazla olduğu görülecektir.”
HASTALIĞIN ŞİDDETİ YÜKSELDİKÇE TEDAVİ MALİYETİ ARTIYOR
- Araştırma için dataları bedellendirilen 1056 hastanın; 55’i erkek 45’i bayandı.
- Hastaların ortalama yaşı 56,6 olarak belirlendi.
- Sadece serviste sıhhat hizmeti tamamlayanların oranı 84,6, ağır bakımda yatanların oranı 15,4 oldu.
- Hastaneye başvuranların hastalık şiddetleri asemptomatik 5,9, hafif 17, orta 41,2 ve şiddetli 36 oranlarında tespit edildi.
- Hastalığın şiddeti arttıkça maliyetlerin de arttığı tespit edildi. Şiddetli COVID-19 hastalarında ortalama maliyetler, belirti göstermeyen,hafif şiddetli ve orta derece şiddetli COVID-19 maliyetlerinden çok daha yüksek gerçekleşti.
- Orta şiddetteki hastaların, hastanede ortalama 8,6 gün kaldığı, bu mühletin 51 güne kadar uzadığı görüldü. Orta şiddetteki bir hastanın ortalama maliyeti 8.791,1 TL olarak hesaplandı.
- Hastalığı şiddetli geçiren hastaların ortalama yatış gün sayısı 10,8 gün oldu. Bu hastaların ağır bakım tedavi mühletinin 93 güne kadar uzadığı gözlendi. Bu hastaların ortalama hasta maliyeti 13.405,9 TL olarak hesaplandı.
- Oksijen tedavisi ile birlikte ağır bakım hizmeti de alan şiddetli hastaların ortalama yatış gün sayısı 17,3 gün oldu. Bu hastaların ortalama hasta maliyeti ise 30.257,3 TL olarak hesaplandı.
- Hastaların 43’ünde eşlik eden hastalıklar bulunmakla birlikte, bu hastalıklar ortasında birinci sırada 23,9 oranında hipertansiyon, sonrasında sırasıyla 13,6 diyabet, 9,1 astım, 8,1 iskemik kalp hastalığı ve 7,6 kanser olduğu tespit edildi.
- Hastaneye yatan tüm hastalar ortasında vefat oranı 9,5 olarak tespit edildi.
ARAŞTIRMA NASIL YAPILDI?
Araştırmayı yapan bilim insanları 16 Mart-31 Temmuz 2020 tarihleri arasında, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Hastanesi’nde tedavi gören 1056 hastanın ortalama maliyetini hesapladı. Ortaya çıkan hasta başı maliyet sayısını pandeminin başlangıcından bu yana Sıhhat Bakanlığı tarafından açıklanan tahlil yapılırken açıklanmış toplam hasta sayısı ile çarparak 11 aylık maliyeti, buradan projekte ederek de 12 aylık COVID-19 hastalık maliyet yükü sayısına ulaştılar.
Araştırmaya nazaran, 11 aylık müddette toplam 2 milyon 477 bin 463 hasta yatarak ve ayaktan tedavi gördü. Bu hastaların ülkemize direkt tıbbi maliyeti toplam 3 milyar 433 bin TL oldu. 11 aylık bilgilerden yola çıkılarak COVID-19’un 12 aylık direkt tıbbi maliyet yükü ise iddiası 3 milyar 745 bin TL olarak hesaplandı. Maliyet yükü araştırması yapılırken yalnızca test, teşhis, tedavi, ilaç üzere direkt tıbbı maliyetler dikkate alındı.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
