Türkiye üzere sarsıntı bölgesinde yer alan ülkelerde meskenin güçlü ve sağlam olması, oluşabilecek riski azaltan faktörler ortasında yer alıyor. 1999 yılından bu yana yaşanan ve büyük tahribat yaratan Gölcük, Van, Elazığ üzere büyük sarsıntıların akabinde konutların sağlamlığı konusu sıkça gündeme geliyor. Pekala, meskenlerin sarsıntıya sağlam olup olmadığını nasıl anlayabiliriz? İpuçları nelerdir? 150 yılı aşkın esaslı geçmişiyle Generali Sigorta, konutların mümkün bir zelzeleye karşı güçlü olup olmadığını gösteren 7 kriteri paylaştı.
Zemin durumu
Dere yatağı ya da doldurulmuş alanlar doğal afetlere karşı dayanıksız, sert tabanlardaki yapılar ise daha güçlü kabul edilmektedir. Binanın temelinde yer altı suyu olup olmadığı da büyük değer taşır. Bu sular çekilip dışarı atılsalar da, yerde yine su birikmesiyle birlikte temele ziyan vermesi kelam hususudur.
Onaylanmış projeye uygunluk
Yapı projeleri en uygun koşullar göz önünde bulundurularak onaylanır ve yapılar bu onay alan projelere uygun inşa edilir. İnşa sonrasında da onaylanan projeye sadık kalınması kıymet taşımaktadır. Binaya sonradan kaçak kat çıkılması, asansör yapılması, tadilat sırasında kolonların kesilmesi üzere projede yer almayan uygulamalar binalara ziyan verir ve risk teşkil eder.
Taşıyıcı sistem sıhhati ve durumu
Taşıyıcı sistemdeki çatlaklar ve kırıklar binanın dayanıklılığı hakkında bilgiler verir. Taşıyıcı sistemlerde rastgele bir çatlak yoksa bu bina dayanıklılığının yüksek olduğu manasına gelmez. En gerçek sonuç sarsıntı dayanıklılık testleri ile öğrenilir.
Binanın yaşı
Binanın yaşı, yapının hangi zelzele yönetmeliğine uygun halde yapıldığı bilgisini verir. Daha yeni yönetmeliklere uyularak inşa edilen binaların dayanıklılık konusunda eski yönetmeliklere oranla daha başarılı olduğu kabul edilmektedir. Ayrıyeten bina yaş aldıkça yapı materyallerinin eskimesi binanın dayanıklılığını etkilemektedir.
Binanın rutubet durumu
Rutubet, binanın su yalıtımının yeterli yapılmadığı ya da hasar gördüğünü anlamamızı sağlar. Bilhassa bodrum kattaki rutubet vakitle binanın taşıyıcı sistemlerine ziyan verir. Bundan ötürü rastgele bir rutubet durumunda tedbir almak ve su kaçağını onarmakta yarar vardır.
Yapıda kullanılan gerecin kalitesi
Yapıda kullanılan gereçlerin kalitesi en az yerin durumu kadar kıymetlidir. Zira sağlam bir yere dahi kalitesiz gereç kullanılarak yapılan binanın dayanıklılığı düşüktür. Beton kalitesi lakin inşaat mühendisleri üzere uzmanlar tarafından incelenip kıymetlendirilebilir.
Deprem risk analizi
Evlerin zelzeleye sağlam olup olmadığı konusunda daha muteber ve kesin sonuçlar görebilmek için binanın zelzele risk tahlilinin yaptırılmasında yarar vardır. Etraf ve Şehircilik Bakanlığı tarafından onaylı kurumlara başvurarak zelzele risk tahlilini yaptırılabilir. Bu süreç için binadaki rastgele bir mülk sahibinin ya da bina yöneticisinin talepte bulunması kâfi olacaktır. Sarsıntı risk tahlili ile genel olarak konutta kullanılan betonun sağlamlığı ve mümkün sarsıntı anında gösterebileceği dayanıklılık incelenir.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
