Hareketsiz bir ömür tüm hayatı olumsuz etkiliyor. Masa başı işler, ameliyat yahut farklı bir hastalık nedeni ile uzun müddet yatmak zorunda olanlar… Daha sonrasında tehlikeli sonuçlarla karşılaşabiliyor. Akciğer embolisi gibi… En çok yetersiz fizikî aktivite, sıhhatsiz beslenme, sigara, alkol üzere sebeplere bağlı olarak gelişen, uzun müddet hareketsizlik nedeniyle damarların tıkanmasıyla sonuçlanan akciğer embolisini, Avrasya Hastanesi Medikal Onkoloji Uzmanı Doç. Dr. Fatma Şen, anlatıyor.
Ölümcül riskler oluşturabilir…
Akciğerlerdeki damarlardan birinde pıhtı yahut öbür bir sebebe bağlı olarak yaşanan tıkanma akciğer embolisi olarak isimlendirilir. Akciğer embolisi ekseriyetle bacaklarda çok ender durumlarda ise bedenin öteki kısımlarından kaynaklı ortaya çıkar. Herkeste görülebilme ihtimali vardır lakin kanser ve geçirilen cerrahi operasyon sebebiyle bu risk artabilir. Akciğer embolisinin tıkanması sebebiyle akciğer vazifesini gereğince yerine getiremez ve yetersiz kan sebebiyle vefat riski doğabilir.
Tetikleyici durumlar kelam konusu
Akciğer embolisini ortaya çıkaran birçok durum kelam bahsidir. Sirkülasyonun durağan olduğu durumlarda, çok pıhtılaşma eğiliminde ve damar duvarındaki hasar sebebiyle oluşabilir. Sirkülasyonun yavaş olduğu durumlar şu halde özetlenebilir; uzun mühlet hareketsiz kalmayı gerektiren durumlar, kalp yetersizliği, ileri yaş, KOAH, uzun otobüs ve uçak seyahatleri, karın içi tümörler… Olağan olmayan pıhtılaşmanın sebep olduğu durumlar ise şu biçimdedir; kanser, genetik pıhtılaşma bozuklukları, doğum denetim hapları, böbrek hastalıkları, çok kilo. Damar duvarındaki hasarlar; yanıklar, travma, kan zehirlenmesi ve alt bacak operasyonudur.
Tüm bedeninizi tesiri altına alabilir
Akciğer embolisi kan pıhtısının akciğerlerdeki bir atardamara ulaşması ve tıkanması ile meydana gelir. Tıkanıklığa neden olan kan pıhtıları ekseriyetle bacaktan gelir. Tıkalı damarlardan gelen kan, akciğer loblarını oksijensiz bırakarak ziyan verir. Bu duruma akciğer enfarktüsü denir. Bu durum yalnızca akciğer loblarına değil, akciğerin bedene gereğince oksijen ulaştırmaması sebebiyle tüm vücuda ziyan verebilir.
Gün içerisinde hareket etmeyi ihmal etmeyin!
Akciğer embolisinin herkeste görülme riski vardır lakin uzun mühlet hareketsiz kalmak bu riski arttırır. Bilhassa de ameliyattan sonra uzun müddet yatak istirahatinde olan şahıslarda kan pıhtısı oluşma riski daha fazladır. Zira bacaklar uzun müddet yatay kaldığında toplardamar kan akışı durağanlaşır ve kan pıhtılaşmaya elverişli hale gelir. Tıpkı formda uzun seyahatlerde birebir durumda uzun mühlet oturmak da bacaklardaki kan akışını yavaşlatır ve pıhtı için uygun ortamı yaratır.
Gebelik mümkün riski artırıyor
Akciğer embolisinde gebelik kıymetli bir risk faktörüdür. Zira bebeğin rahim etrafındaki damarlara baskı yapması bacaklardaki kanın geri dönüşünü yavaşlatır. Kan akışındaki bu yavaşlık yahut kanın bacaklarda göllenmesi durumu pıhtı oluşmasına sebep olabilir.
Bu belirtilere sahipseniz…
· Birdenbire ortaya çıkan nefes darlığı,
· Yemek yerken yahut nefes alırken göğüste oluşan acı ve ağrı,
· Kanlı ve balgamlı öksürük,
· Sırt bölgesinde ağrı,
· Sistemsiz kalp atışı,
· Kol ve bacaklarda şişlik,
Teşhis ve tedavide nasıl bir yol izlenir?
Akciğer embolisi çok tehlikeli bir hastalıktır hasebiyle vaktinde müdahale hastalığın güzelleşmesinde kilit rol oynar. Zira akciğer embolisi erken fark edilirse kan sulandırıcı ilaçlar ile pıhtının koparak akciğere gitmesi engellenmiş olur. Teşhis sistemi olarak bilgisayarlı tomografi ve nükleer tıp yollarından sintigrafi inceleme tercih edilir.
Eğer hasta yüksek risk kümesinde ise teşhis konur konmaz birinci iki hafta içinde tedaviye başlanır. Ekseriyetle pıhtı eritici ilaçlar kullanılır. Bu tedavinin yetersiz kaldığı durumlarda ise lokal anestezi ile kasıktan girilerek katater yardımıyla tıkanan atardamar temizlenir. Bu tedaviyi izleyen birinci 6 ay boyunca pıhtılaşmayı azaltıcı ilaçlar kullanılmalıdır. Şayet hasta risk kümesinde ise ve tekrarlama ihtimali yüksekse bu ilaçlar ömür uzunluğu kullanılabilir.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
