Pandemide olağanlaşma sürecine girilmesine karşın bilhassa psikiyatrik alanlardaki tesirleri konuşuluyor. İnternetten denetimsiz alışveriş, internette çok sohbet etme ya da toplumsal medyada fazla gezinme üzere birçok davranışsal bağımlılığın pandemi sürecinde tetiklendiğini belirten uzmanlar, bağımlılığın bir beyin hastalığı olduğunu hatırlatarak tedavinin ihmal edilmemesi gerektiğini vurguluyor.
Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Beyin Hastanesi Psikiyatri Uzmanı Doç. Dr. Onur Noyan, olağanlaşma sürecine girilmesine rağmen pandemi sürecinde tetiklenen bağımlılıkların tesirinin gözlenmeye devam edildiğini kaydetti.
Bağımlılık iradesizlik değil, bir beyin hastalığıdır
Bağımlılığın kronik, uzun soluklu bir beyin hastalığı olduğunu belirten Doç. Dr. Onur Noyan, “Bağımlılık denildiğinde birden fazla kişinin aklına hastalıktan çok kişisel eksiklikler geliyor; “iradesine sahip değil, kendisini tutamıyor, kişiliği bozuk” üzere tanımlamalarla düşünüyor bağımlılık sürecini. Bağımlılığı bir irade ile çözebilecek üzere görüyorlar lakin bu çok büyük bir yanlıştır. Bağımlılık ziyan verici sonuçlara karşın, zorlantılı bir halde madde/alkol kullanma ile karakterize uzun soluklu ve tekrarlayıcı bir beyin hastalığıdır. Unsur kullanımının tetiklediği ve beyinden kaynaklanan fizyolojik ve biyolojik değişiklikler sonucunda ortaya çıkmaktadır. Husus kullanan şahısların öncelikleri ve davranışlarını denetim etme yetileri olumsuz etkilenmektedir. Bağımlılık, uzun bir süreç içerisinde gelişen, büyük ölçüde davranışları etkileyen bir beyin hastalıktır. Beynin temel haz hususu olan dopamin hormonun istikrarının bozulması sonucu ortaya çıkmaktadır. Beynin ödül ve ceza merkezinde yapısal bozukluklar meydana gelmesi ile bağımlı olan bireyler anlık olarak alacakları hazza odaklanmakta, uzun periyotta ortaya çıkabilecek ziyanları değerlendirememektedir.” diye konuştu.
Davranışsal bağımlılıklara dikkat!
Bağımlılığın yalnızca alkol, unsur ve sigara bağımlılığı ile sonlu olmadığını belirten Doç. Dr. Onur Noyan, davranışsal bağımlılıkların da bulunduğunu ve bilhassa pandemi devrinde bu bağımlılıkların öne çıktığını ve tesirlerinin hala devam ettiğini söyledi.
Doç. Dr. Onur Noyan, “Bağımlılık yalnızca alkol, unsur, sigara ile hudutlu değil, davranışsal bağımlılıklar da bulunuyor. Bilhassa pandemi sürecinde alkol, husus ve sigara bağımlılığı ile birlikte bu hususlar dışındaki davranışsal bağımlılıklar da ön plana çıktı. İnternet bağımlılığı, internette oyun bağımlılığı, bahis ya da kumar oynama üzere davranışlar ile birlikte internetten denetimsiz alışveriş, internette çok sohbet etme ya da toplumsal medyada fazla gezinme üzere birçok davranışsal bağımlılıklar bu periyotta daha çok gözlemlenmeye başlandı. Tekrarlayan davranışlarda tıpkı alkol ve unsur üzere beynin ödül merkezini uyarmakta ve bağımlılık yapan bir tesir göstermektedir. Meskende kapalı kalınan bu günlerde meşakkat ve boşluk hissi ile baş edebilmek için beyni kısa yoldan uyaran davranışlara eğilim atmaktadır. Bir mühlet sonra bu davranışlardan uzak kalındığından huzursuzluk ve kahır üzere belirtiler ortaya çıkmaktadır.” dedi.
Bağımlılığın tedavisi vardır
“Bağımlılık tedavisi olan bir hastalıktır” diyen Doç. Dr. Onur Noyan, kişinin ömrünü olumsuz biçimde etkileyen her türlü bağımlılığın kesinlikle tedavi edilmesi gerektiğini vurgulayarak “Bağımlılık bir hastalıktır. O nedenle öncelikle hastalığı kabullenip, akabinde bu durumla baş etmek için gerekli adımları atmak gerekiyor. Elbette ki çok kolay tedavisi olan nezle, grip üzere bir hastalık değil, şeker, tansiyon üzere ömür uzunluğu devam edecek bir hastalıktır.” dedi.
İlk gaye hastanın hastalığını kabul etmesidir
Bağımlılık tedavisinde kullanılan sistemlerle ilgili bilgi veren Doç. Dr. Onur Noyan, tedavi sürecindeki birinci amacın hastanın hastalığını kabul etmesi olduğunu belirterek “Tedavi sürecinde öncelikle hastadan hikayesini dinliyoruz, hikayesinden kişinin hayatındaki olumsuz tesirleri çıkarmaya çalışıyoruz. Birinci gayemiz bireyin bağımlılık sürecini bir hastalık olarak kabul etmesi oluyor. Kullanılan unsurun cinsine nazaran gerekli tetkik incelemeden sonra tedavi süreci başlamaktadır. Öncelikle alkol ya da husus kullanımı bırakıldığında ortaya çıkabilecek yoksunlukları bulguları kıymetlendirilerek için uygun bir serum, ilaç tedavisi uyguluyoruz. Daha sonra altta yatan ruhsal ve psikiyatrik sıkıntılara nazaran ek ilaç tedavilerini planlıyoruz. İlaç tedavileri ile birlikte aylık ya da 3 aylık depo iğne ya da çip tedavisi olarak da isimlendirilen implant tedavi seçeneklerini, ilaç ve öteki tedavilere ek olarak beyin ihtarım teknikleri olarak isimlendirilen Transkranyal Manyetik İkazım (TMU) tedavi seçeneğini kıymetlendiriyoruz.” dedi.
İlaç tedavisi yanında psikoterapi önemlidir
TMU tedavisinde maksadın dışardan uygulanan bir elektromanyetik alanın beyin içerisinden elektriksel aktivite oluşturarak sistemsiz çalışan beyin bölgelerinin daha nizamlı çalışmasının sağlanması olduğunu kaydeden Doç. Dr. Onur Noyan, “Hem alkol ve unsur kullanma isteği, hem de husustan uzak kalınan müddetin uzatılması hedeflenmektedir. Biyolojik ve farmakolojik ilaç tedavilerinin yanında psikoterapi ve öbür psikososyal yaklaşımların kesinlikle uygulanması gerekmektedir. Bireyin husus kullanma isteğinin farkına varması, bu istekle baş etmesini kolaylaştıracak metotların belirlenmesi, riskli ve tehlikeli durumların tanınması sağlanarak, davranış planları yapılması değerlidir.” diye konuştu.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
