Covid-19 pandemisiyle birlikte toplumsal sıhhat 21. yüzyılın en değerli konusu haline geldi. Sıhhat denildiğinde ise akla birinci olarak, en çekinilen hastalıklar ortasında yer alan kanser geliyor. Toplumda görülme sıklığı her geçen gün artan kanser hastalığı ile baş etmek için gerekli hayat usulü değişikliklerine gitmek, sağlıklı beslenmeyi ve hareketli bir ömrü benimsemek en değerli faktörler olarak gösteriliyor. Memorial Bahçelievler Hastanesi Tıbbi Onkoloji Bölümü’nden Doç. Dr. Teoman Yanmaz,”1-7 Nisan Kanser Haftası” öncesinde kanser cinsleri ve korunma usulleri hakkında bilgiler vererek kıymetli ikazlarda bulundu.
Bu kanser tiplerine dikkat!
Tüm dünyada ve ülkemizde göğüs ile akciğer kanseri en sık görülen cinsler olurken Türkiye’de son yıllarda kalın bağırsak kanseri de artış göstermektedir. Kalın bağırsak kanserindeki artışın en temel sebebi beslenme biçimimizin değişmesidir. Zira bu kanser çeşidi tükettiğimiz besinler ve hazırlanma şartları ile yakından bağlantılıdır. Giderek artan fast food alışkanlıkları, tencere yemeklerinin daha az tüketilmesi, işlenmiş ve yağlı yiyeceklerin tercih edilmesi kalın bağırsak kanserine her yıl daha fazla sayıda insanın yakalanmasına yol açmaktadır.
Obezite değerli bir faktör!
Özellikle göğüs ve kalın bağırsak kanseri olmak üzere birçok kanserde obezitenin değerli bir rolü vardır. Obezite hastalarında kanser daha fazla görülmektedir. Bu şahıslarda insülin direnciyle birlikte kanserin tetiklendiği düşünülmektedir. Ayrıyeten kanser hastalığını atlatan bireylerin kilo alması, bilhassa göğüs kanseri olmak üzere birçok kanserin tekrarlama riskini artırmaktadır. Bu sebeple obezite hastaları kilo vermeye, vücut kitle indeksi olağan bireyler de ülkü kilosunu muhafazaya ihtimam göstermelidir.
Yaşam stili değişiklikleriyle kanserlerin 3’te 1’inden korunabiliriz
Geçtiğimiz yılın Dünya Kanser İstatistikleri’ne nazaran; her 5 şahıstan biri hayatı boyunca kansere yakalanırken, 8 erkekten ve her 11 bayandan 1’i de kanser nedeniyle hayatını kaybetmektedir. Dünyada ve ülkemizde kanser görülme sıklığı süratle artarken genetik faktörlere ek olarak çevresel etkenler bu tabloda kıymetli rol oynamaktadır. Halbuki genel olarak yapılacak hayat şekli değişiklikleriyle kanser hastalıklarının 3’te birinden korunmak mümkündür.
Kanserden korunmak için 14 öneri
- Sağlıklı ve istikrarlı beslenin, obeziteye karşı tedbir alın.
- Sigara içiyorsanız kesinlikle bırakın ve pasif içici olmayın.
- Alkol kullanmayın, tüketimini sonlandırın.
- Gün içinde hareketli kalın ve nizamlı idman yapın.
- Bazı kanser tiplerine özel aşılarınızı olun.
- Kanserojen olabilecek kimi kozmetik eserlerden uzak durun
- Temizlik ve şahsî bakım için doğal eserler kullanın
- Fırsat buldukça pak hava alın
- Elektronik cihazlarınızla ortanıza aralık koyun
- Stres idaresine itina gösterin
- Uyku kalitesine kıymet verin.
- Güneşten yanlışsız faydalanın.
- Vücudunuzdaki birtakım belirtileri önemseyin.
- Rutin denetimlerinizi yaptırın.
Düzenli sıhhat denetimleri neden değerli?
Kişinin şimdi hastalıklarla müsabakadan sıhhatini müdafaaya ihtimam göstermesi gerekmektedir. Burada tertipli sıhhat denetimlerinin yaptırılması öne çıkmaktadır. Erişkinler 30-35 yaşından itibaren yılda 1 sefer tabip denetimine kesinlikle gitmelidir. Bu sayede bilhassa kanserden korunmak mümkün olabilmektedir lakin öteki hastalıklar için de semptomlar gelişmeden mevcut tablonun ortaya konulması, ilerleyen süreçte tedavinin muvaffakiyet oranını da ziyadesiyle artırmaktadır. Bu sayede erken fark edilen hastalıkların önemli sıkıntılar haline gelmesine de mani olunabilmektedir. Herkesin aile doktoruna ya da bu mevzuda uzman bir doktora görünerek makul testlerden geçmesi hayat kurtarıcı olabilmektedir.
Kanser tarama testlerini ihmal etmeyin
Merkezimize başvuran hastaların yaklaşık 80-85’inde aile genelinde kanser hastası olmamasına karşın bu hastalığın geliştiği görülmektedir. Bu sahiden hareketle kişinin ailesinde kanser görülmemesi, kendisinin de bu hastalığa yakalanmayacağı manasına gelmemektedir. Kanserde hayat kalitesi ve sağ kalım açısından son derece değerli olan erken teşhis için tarama testlerinin yapılması çok kıymetlidir. Bilhassa birtakım yaygın kanser çeşitleri konusunda daha hassas olunmalıdır. Örneğin bayanların 40 yaşından itibaren kesinlikle göğüs kanseri için mamografi çektirmesi ve tabip muayenelerini planlanması gerekmektedir. Jinekolojik denetimlerin de aksatılmaması önerilmektedir. Hem bayanlar hem de erkekler için kolon kanseri açısından 45- 50 yaş aralığında başlamak üzere kolonoskopi yahut öbür tetkiklerini yaptırılması gerekmektedir. Erkeklerin prostat kanserine karşı 50 yaşından itibaren üroloji uzmanına sistemli gitmesi değerlidir. Akciğer kanseri açısından riskli olan hastalar bilhassa de sigara kullanımı hikayesi olan bireyler 55 yaşından itibaren düşük doz tomografi çektirmelidir. Tüm bunlara dikkat edildiği takdirde birçok kanserin erken teşhis alması ve riskin ortadan kaldırılması mümkündür. Yani yalnızca göğüs, akciğer, kalın bağırsak, prostat kanseri üzere çeşitler için, geçen yılki datalara bakılarak bu hastalıklar erken periyotta fark edildiğinde, tüm kanserin yaklaşık yarısı erken safhada yakalanıp tedavi edilmiş olacaktır.
Kanser hastaları Covid aşılarını kesinlikle olmalı
Son devirlerde en çok konuşulan hususlardan biri de kanser hastalarının pandemi sürecinde dikkat etmesi gerekenlerdir. Kanser hastalarının bağışıklık sistemleri başka bireylerden daha zayıf ve yetersiz olduğu için hastalıklardan daha fazla etkilenmeleri kelam hususudur. Bu hususta maske, ara ve hijyen önlemlerine iki kat dikkat edilmelidir. Bilhassa Covid-19 nedeniyle görülebilecek akciğer tutulumu birtakım hastaların durumlarını daha da ağırlaştırabileceğinden Covid-19 aşılarında kanser hastalarına öncelik tanınmaktadır. Kanser hastaları kesinlikle aşılarını olmalı, hem kendilerinin hem de etrafındaki bireylerin sıhhatini muhafazaya itina göstermelidir.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
