Mürdüm eriği, dut, şeftali, üzüm, kiraz ve diğerleri… Birbirinden lezzetli yaz meyveleri sıcak yaz günlerinde gerek tatları, soğuk ve bol sulu yapılarıyla, gerekse görünüşleriyle iştah kabartıyor. Lakin dikkat! Acıbadem International Hastanesi Beslenme ve Diyet Uzmanı Elif Gizem Arıburnu, yaz aylarıyla birlikte öğünlerimizde çok daha fazla yer alabilen, o denli ki öğle ya da akşam öğünlerinde zerzevat ve etin yerine tüketilebilen kocaman meyve tabaklarının yarardan çok ziyan verebildiğini belirterek “Hele ki pandemi devrinde konutta geçirilecek olan yaz akşamlarında meyve ölçülerine dikkat etmek son derece değerli. Aksi taktirde çok meyve tüketimi bel bölgesi yağlanmasına neden olmasının yanısıra, karaciğer ve pankreas yağlanmalarına yol açarak bağışıklık sistemimizi de tehlikeye atıyor. Ayrıyeten yüksek şeker içerikleri diyabet hastalarının kan şekerlerinin yükselmesine neden olurken, içerdikleri potasyum vb minerallerle de böbrek hastalığı olan şahısların kan pahalarını yükselteceğinden bu hastalığa sahip şahıslar tüketimine çok daha fazla dikkat etmeli” diyor. Beslenme ve Diyet Uzmanı Elif Gizem Arıburnu, yaz meyvelerinde dikkat edilmesi gereken sayıları anlattı, kıymetli ihtarlar ve tekliflerde bulundu.
Kayısı : 4 taneyi aşmayın!
Kayısı, yüksek lif içeriği sayesinde bağırsak hareketlerini artırarak sindirimi destekleyicidir. A vitamini, kalsiyum, fosfor, demir, magnezyum ve potasyum minerallerinin de güzel bir kaynağıdır. A vitamininden varlıklı olması, bağışıklığı güçlendirici, görme işlevlerini destekleyici ve cilt epitel dokusunu yenileyicidir. 4 adet kayısı tüketildiğinde, 1 porsiyon kayısı tüketilmiş olur. 4 adet kayısı 120 gramdır. Kayısı, potasyum içeriği bakımından güçlü bir meyve olduğundan, böbrek hastalıklarında tüketimine dikkat edilmesi gerekmektedir.
Mürdüm eriği : 4 taneyi aşmayın!
Mürdüm eriği, antioksidan özelliği sayesinde; bağışıklık sistemini güçlendirici, kolesterolü ve tansiyonu dengeleyici tesir göstermektedir. Düşük glisemik indeksli bir meyve olduğundan, ani kan şekeri artışlarını önlemeye yardımcıdır. Kuru halde tüketiminin kardiyovasküler hastalıklar ve kemik sıhhati üzerinde olumlu tesirleri bulunmaktadır. Lakin kuru mürdüm eriğinde şeker içeriği yükseldiğinden, insülin direnci ve diyabet hastalarında tazesinin tüketilmesi daha sağlıklı olmaktadır. 4 adet orta uzunluk (80 gr) mürdüm eriği tüketimi, 1 porsiyon olmaktadır. Mürdüm eriği, oksalat bakımından güçlü bir meyve olduğundan böbrek taşı hastalığı olan bireylerde risk oluşturmaktadır. Böbrek taşı hastalıklarında tüketimi sonlandırılmalıdır.
Yeni dünya/Malta eriği: 6 taneyi aşmayın!
Malta eriği, meyvesinde ve yapraklarında içerdiği bileşikler nedeniyle klâsik tıpta kullanılan bir meyvedir. Yaprakları kronik bronşit, yüksek ateş, öksürük üzere durumlarda kullanılmaktadır. Meyve kısmı ise antioksidanlardan zengindir. 1 oturuşta 2 porsiyonu aşmayacak halde tüketimi baş ağrısı, ishal ve mide hazımsızlığı üzere şikayetlerin oluşmasını engelleyecektir. 6 adet malta eriği (125 gr) tüketildiğinde 1 porsiyon tüketilmiş olur.
Yeşil erik : 10 taneyi aşmayın!
Sağlık üzerine epeyce fazla tesiri olan eriğin yararları ortasında; kemik sıhhati ve hafızanın gelişmesi, antioksidan, antienflamatuar ve anti-ülser tesirleri ve kabızlığı önlemesi sayılabilir. Erik, tıpkı vakitte kanseri önlemeye de dayanak sağlar. Yapılan çalışmalarda; eriğin, göğüs kanseri hücrelerinin çoğalmasını önlemeye, kolon kanseri hücrelerinde ise büyümeyi engellemeye dayanak olduğu görülmüştür. Yüksek fenolik içeriği sebebiyle yeterli bir antioksidan olan erik, bedeni radyasyonun neden olduğu oksidatif gerilime karşı korur. Erik, asit içeriği yüksek bir meyvedir. Fazla tüketimi sonucunda midedeki asit oranı artarak olumsuz tesir ortaya çıkabileceğinden ötürü bir oturuşta 10 adetten fazla tüketimi önerilmemektedir.
Kiraz : 12 taneyi aşmayın!
Kirazı mevsiminde günde 12 adet tüketmek bedendeki oksidatif gerilimi ve iltihaplanmayı azaltarak; tip 2 diyabet, kardiyovasküler hastalıklar ve kansere karşı esirgeyici tesir gösterir. Bu kadar yararına karşın çok ölçüde kiraz tüketimi mide sıhhatini olumsuz etkileyebilir ve mide ekşimesi üzere sorunlar oluşabilir. Tıpkı vakitte bağırsak hareketlerini artırıcı tesiri bulunduğundan, çok ölçüde tüketimi ishale yol açabilir. Bununla birlikte, kiraz tüketiminin kan sulandırıcı ilaçlar ile etkileşim gösterdiğine ait net bir delil bulunmamaktadır.
İncir : 4 taneyi aşmayın!
İncir epey tatlı olmasından ötürü porsiyon denetimini sağlamada zorlandığımız bir meyvedir. Günde 1 porsiyon (2 adet) incir tüketimi, incir içerisindeki pektinler sayesinde kolesterolün düşürülmesine kıymetli yarar sağlar. Günde 2 porsiyon (4 adet) incirden daha fazla tüketildiğinde yüksek fruktoz alımına bağlı olarak karaciğer yağlanması riski artmaktadır. Organ yağlanmaları bağışıklık sistemimizin zayıflamasına neden olabileceği için porsiyonları aşmamakta yarar vardır.
Üzüm: 15 taneyi aşmayın!
Kırmızı üzüm, içeriğindeki resveratrol isimli bileşik sayesinde tansiyonu önleyici ve kalp sıhhatini destekleyicidir. Tıpkı vakitte antioksidan içeriği nedeniyle kan damarlarını tıkayan ve koroner hastalıklara yol açan berbat kolesterolü önleyicidir. Kırmızı üzümün kardiyovasküler hastalık riskini düşürücü olan bir öbür tesiri ise, resveratrol içeriği sayesinde kandaki nitrik oksit düzeylerini yükselterek pıhtılaşmayı engellemesidir. Lakin yeşil üzüm, glisemik indeksi yüksek bir meyve olduğundan denetimli tüketilmelidir. Gerek yeşil gerekse kırmızı üzümde 15 adedin geçilmemesi kıymetlidir. Denetimsiz tüketimi, fazla kalori alımına sebep olarak kilo sorunlarına ve bel bölgesi yağlanmalarına yol açabilir.
Dut: 10 taneyi aşmayın!
Kabızlık şikayetleri, anemi riski, egzama, saç dökülmesi üzere sorunlarda olumlu tesir gösteren dut, yedikçe yediğimiz kendimizi durdukmata zorluk çektiğimiz meyvelerden bir tanesi. Sıhhat açısından birçok yararı olsa bile şeker içeriği yüksek bir meyve olmasından ötürü şeker hastalarıda ve şeker kısıtlaması yapılan hastalarda tüketilmemesi yahut porsiyonuna çok dikkat etmek koşuluyla tüketilmesi değerlidir. 1 porsiyon dut meyvesi, 10 adet büyük uzunluk dut meyvesine eş kıymettir. 10 adet büyük uzunluk dut meyvesi ise 75 gramdır.
Şeftali: 1 taneyi aşmayın!
Şeftali, besin kıymeti ve lif içeriği bakımından güçlü bir meyvedir ve idrar söktürücü tesire sahiptir. Lakin şeftali, potasyum bakımından varlıklı olduğundan böbrek hastalarında tüketimine dikkat edilmesi gerekir. Kan testlerinde potasyum parametresi yüksek olan böbrek hastalarının şeftaliyi hiç tüketmemesi, sağlıklı bireylerin ise bir porsiyonda 1 orta uzunluk (150 gram) şeftaliyi seçmeleri tavsiye edilir.
Karpuz: 4 küçük üçgen dilimi aşmayın!
Soğuk ve sulu meyveler dediğimizde birinci aklımıza gelen meyvelerden biri olan karpuz tüketiminde porsiyon denetimi zorlaşabilmektedir. Şahsa nazaran değişmekle birlikte günlük ortalama 2-3 porsiyon kadar karpuz tüketimini sağladığımızda, günlük C vitamini gereksinimimizin büyük çoğunluğu karşılanmaktadır. Karpuzu mevsiminde kâfi seviyede tüketmek, prostat kanseri oluşumunu önleyicidir. Sıhhate olumlu tesirlerinin yanı sıra diyabetli bireylerin yahut kilo vermek isteyen bireylerin, günlük gereksinimlerine nazaran önerilen porsiyonu aşmamaya bilhassa dikkat etmeleri gerekmektedir. Karpuzun 1 porsiyonu (200 gram) 4 küçük üçgen dilimdir.
Kavun: 6 küçük üçgen dilimi aşmayın!
Beslenme ve Diyet Uzmanı Elif Gizem Arıburnu “Soğuk yaz meyvelerinin bir öbür gözdesi olan kavun meyvesi de, porsiyon denetiminin zorlaştığı meyvelerden biridir. Günlük 2-3 porsiyon kavun tüketimi bireye nazaran farklılık göstermekle birllikte, günlük C vitamini muhtaçlığını yüksek oranda karşılar. Birebir vakitte kavun, içeriğindeki potasyum sayesinde tansiyonun dengelenmesine katkı sağlar. Sıhhate birçok yararının yanında kilo vermek isteyen ve diyabeti olan bireylerde günlük gereksinimlere uygun olarak, kesinlikle porsiyon ölçüsünün aşılmadan tüketilmesi kıymetlidir. Kavunun 1 porsiyonu (200 gram) 6 küçük üçgen dilime denk geliyor” diyor.
Kontrollü tüketim şart!
Beslenme ve Diyet Uzmanı Elif Gizem Arıburnu “Kişilerin günlük tüketecekleri meyve ölçüleri, yaşa, cinsiyete, kiloya, boya, şahısların hareketlilik seviyelerine ve güç gereksinimlerine nazaran değişir. Bundan ötürü bir seferde bu yaz meyvelerinden yalnızca bir çeşidi tüketmek bir porsiyona karşılık gelir. Aksi halde bir oturuşta hepsinden bu ölçülerde yemek karaciğeri ve bel bölgesini yağlandırır. Bağışıklığımızın güçlenmesi için çeşitli vitamin ve minerallere gereksinim duyduğumuzdan seçeceğimiz meyveleri her kezinde değiştirerek denetimli tüketmekte yarar var” ihtarında bulunuyor.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
