- Azamhocayev: “Özbekistan’ın bağımsızlığının 30’uncu yıldönümünde Özbek-Türk bağlantıları daha da güçlendi
- “Daha evvel Özbekistan’ın 5. ticari ortağı pozisyonunda bulunan Türkiye, son yıllarda 4. sırada yer aldı.”
- Özbekistan, yatırımcılara değerli fırsatlar sunuyor
Özbekistan’ın Ankara Büyükelçisi Alişir Azamhocayev, Otonomi Dergisi’ne verdiği mülakatta daima gelişen Türkiye Özbekistan ilgilerine değinerek değerli açıklamalar yaptı. Büyükelçi, Özbekistan’ın bağımsızlığının 30’uncu yılı kutlanırken Türk işadamlarının değerli işlere imza attığı Özbekistan’da yatırım fırsatlarını işaret ederek iş dünyasına yatırım davetini yineledi.
30’uncu yılın Özbekistan için çok kıymetli bir bayram olduğunu tabir eden Azamhocayev, Özbekistan’ın artık ayağa kalkmış, memleketler arası arenada kendi kelamına ve prestijine sahip bir ülke olduğunu ve yaklaşık 30 yıl evvel bağımsızlığını birinci olarak tanıyan ülkenin Türkiye oluşunun büyük kıymet taşıdığını söyledi.
Özbekistan’ın Cumhurbaşkanı Shavkat Mirziyoyev liderliğinde son beş yılda çok değerli kazanımlar elde ettiğini hatırlatan Azamhocayev, “Ayrıca, 2019’da Özbekistan’ın Türk Lisanı Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi’ne (Türk Keneşi) üye olmasının değeri büyüktür. Özbekistan’ın üyeliği, hem ikili münasebetleri hem de Özbekistan’ın öbür Türk cumhuriyetleriyle münasebetlerini olumlu etkilemiştir. Gerçekten Özbekistan’ın komşu cumhuriyetlerle sıkıntılarını çözmesi ve işbirliğini arttırması, “Yeni Özbekistan’ın” öncelikli gayeleri ortasında yer alıyor” dedi.
Stratejik ortaklık
Türkiye ve Özbekistan ekseninde iki dost ve kardeş ülke ortasındaki bağlantılarda mevcut durumu kıymetlendirerek şunları söyledi:
Sayın Cumhurbaşkanımız Şevket Mirziyoyev’in iktidara gelmesiyle Türkiye ile olan bağlarımız büsbütün yeni periyot başlamış, stratejik paydaşlık kavramıyla nitelendirilen bağların temelleri atılmıştır. Geçen beş sene içinde sağlıktan emniyete, eğitimden kültüre, maliyeden hukuka, tarımdan orman işlerine, etraftan inşaata, vergiden arşive çeşitli alanlarda Özbekistan ve Türkiye’nin ilgili kurumları ortasında işbirliği ve deneyim değişimine ilişkin muhtıralar imzalanıp hayata geçirilmeye başlamıştır. Salgına karşın bu yıl da ikili bağlantılarımız bakımından son derece yoğunluk arz ediyor. Yıl başından beri Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri ve Ticaret Bakanları’nın Özbekistan ziyaretleri başarılı bir formda organize edildi. 28-29 Haziran tarihlerinde de Türkiye Cumhurbaşkanı Yardımcısı Sayın Fuat Oktay devlet ve iş kesiminden oluşan yaklaşık 100 kişilik heyetle ülkemizi ziyaret etmiş, Karma İktisat Komisyonu’nun 6. Devir Toplantısı başta çeşitli ortak etkinlikler Taşkent’te başarılı bir biçimde düzenlenmiştir. Ayrıyeten bu yıl da nasip olursa Sayın Cumhurbaşkanlarının başkanlık edeceği YDSK’nın ikinci toplantısının Taşkent’te düzenlenmesi de bekleniyor.”
“Hedef 5 milyar dolar”
Dış ticaret ve yatırım alanında iki ülke ortasındaki daima gelişen alakaya vurgu yapan Büyükelçi, ticaretin ve ortak yatırımın gelişimi ile ilgili projeler ve potansiyel işbirliğinin alanları hakkında şu bilgileri verdi:
“İkili ticari ilgiler sürat kesmeden yükselmeye devam ediyor. Daha evvel Özbekistan’ın 5. ticari ortağı pozisyonunda bulunan Türkiye, son yıllarda 4. sırada yer aldı. Hâlihazırda Özbekistan’daki yabancı sermayeli şirketlerin 12’si Türk asıllıdır. Tabi pandemi periyodunda ikili ticaretimizde belirli azalma kelam konusu olmuştur. 2019’da 2 milyar 544,0 milyon olan ticaret hacmimiz 2020’de 2 milyar 101,7 milyona gerilemiş, fakat bunun süreksiz olduğu muhakkaktır. Bu yıl evvelki göstergeleri yakalayacağımızdan eminiz. Alınan son bilgilere nazaran 2021 yılının 1 Ocak-15 Haziran tarihleri ortasında Özbekistan’ın Türkiye’ye ihracatı 730,2 milyon doları oluşturmuştur. Yılın ikinci yarısında da bu türlü seyredersek hoş sonuçları elde edeceğiz. Bu ortada daha evvel de değindiğim üzere Sayın Cumhurbaşkanlarımızın ikili ticaretle ilgili olarak belirlemiş olduğu 5 milyar dolar amacımız bulunmaktadır. En kısa vakitte bu kademeye da ulaşacağımıza inanıyorum.”
Türk şirketlerinin Özbekistan’daki yatırım meblağının 1 milyar dolar civarında olduğunu tabir eden Azamhocayev, Özbekistan’da dokumacılık sanayii ve müteahhitlik başta olmak üzere çeşitli kesimlerde faaliyet gösteren 1700’den fazla Türk sermayeli firma bulunduğunu ve bu firmaların yaklaşık 50.000 kişilik istihdam sağladığını belirterek Türkiye’de ise yaklaşık 235 Özbekistan sermayesine sahip şirketin faaliyet gösterdiğini söyledi. Türkiye’nin Özbekistan’a ihracatında ve ithalatında esas eserler hakkında da bilgi veren Büyükelçi, “Türkiye’nin ihracatında Şahsî paklık eserleri, ilaç, römork, plastik eserleri, besin sürece makineleri, demir yahut çelikten inşaat aksamı, inşaatta kullanılmak üzere hazırlanmış demir yahut çelikten sac, çubuk, tohum, hububat, kuru baklagilleri temizleme, tasnif etme ayıklama ve öğütmeye mahsus makinalar ve aygıtlar bulunmakta; Türkiye’nin Özbekistan’dan ithalatında ise bakır, bakır alaşımları ve bakır eserleri, levhalar, pamuk ipliği, işlenmemiş çinko, petrol yağları, azotlu mineral yahut gübreler, konserve zerzevat, altın, işlenmemiş kurşun, ipek ve öbürleri bulunmakta” dedi.
Yatırımcılara kıymetli fırsatlar
Büyükelçilik olarak Türkiye ile ilgilere ivme kazandırmak istediklerini vurgulayan Azamhocayev şu açıklamayı yaptı:
“Türk yatırımcıları ve iş adamlarını Özbekistan’daki iş fırsatları ve imkanlar doğrultusunda bilgilendirme, ikili temaslarımızda yeni ufuklar açma maksadıyla, Özbekistan Cumhuriyeti Ankara Büyükelçiliği olarak da nizamlı formda çalışmalar yürütmekteyiz. Geçen kısa vakit içerisinde 30’u aşkın vilayetlerdeki valiler, belediye liderleri, ticaret ve sanayi odalarının yetkilileri, ileri gelen şirket ve kuruluşların yöneticileriyle görüşmeler düzenlemiş, Özbekistan tanıtım toplantıları, iş forumları organize etmiş bulunuyoruz. Büyükelçiliğimiz Türkiye’deki ticaret ve sanayi odalarıyla tanıtım ve bilgilendirme toplantılarını düzenleme konusunda Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğinin nazik yardımlarını her vakit hissetmektedir. Türkiye’de pandemiyle ilgili durum yavaş yavaş hafiflemeye başlamışken 2021’nin ikinci yarısında çalışmalarımızı daha da artırmak niyetindeyiz. Öte yandan Büyükelçiliğimiz iktisat diplomasisi alanındaki çalışmalarında, bilhassa vilayetler ve bölgeler ortası işbirliklerini desteklemeye dönük çalışmalarına da devam edecektir. Özbekistan tanıtımı yapılmayan vilayetlere gidip ülkemizi ve imkanlarımızı tanıtmayı sürdüreceğiz. Böylelikle iktisat diplomasisi bizim için öncelik olmaya devam edecektir.”
Türk halkına ve işadamlarına da seslenen Büyükelçi, “Özbekistan’da iş yapmayı düşünen, buradaki ticaret ve yatırım imkanlarını merak eden, hazır projeleri bulunan her bir girişimciyle başka farklı görüşmeye ve istişare etmeye sürekli hazırız. Esas gayemiz, iki devletin tüm ticari ve ekonomik potansiyelini hayata geçirmektir. Yaşasın Özbekistan ve Türkiye dostluğu, yaşasın Özbek ve Türk halklarının kardeşliği” dedi.
Turizm cenneti Özbekistan
Azamhocayev, Özbekistan’ın turizm cenneti olduğunu, geçen beş yılda bu alanda değerli dönüşümler sağlandığını söyledi. BM Dünya Turizm Örgütü bilgilerine nazaran Özbekistan’ın 2019’da en âlâ gelişen beş turizm destinasyonu içinde yer aldığını ve tıpkı yıl İngiliz «TheGuardian» yayınının ise Özbekistan’ı en yeterli destinasyon olarak duyurduğunu hatırlatan Büyükelçi, bu bahiste yapılan çalışmalarla ilgili de şu bilgileri verdi:
“Ülkede vize düzenlenmesiyle alakalı derinlemesine dönüşüm sağlandı. Yakınlara kadar girilmesi güç olan Özbekistan Sn. Mirziyoyev devrinde birçok ülkelere kapısını açtı. Bugün prestijiyle Türkiye dâhil 90 ülke vatandaşları Özbekistan’a vizesiz girebilmekte ve çeşitli müddetlerle kalabilmektedir. Ayrıyeten ülkede «Vatandaş», «Talebe», «Akademisyen», «Sağlık» ve «Ziyaret» üzere yeni kolaylaştırılmış vizeler uygulamaya konulmuştur. Turizm alanında cazipliği daha da artırmak için Özbek halkı sanatı ve kültürünü tanıtan yeni şenlik ve tertiplere yer verildi. Bunun yanı sıra Özbekistan’ın tarihi özelliği ve Türk-İslam dünyasının dini pahaları bakımından yeri dikkate alınarak ülkede “İnanç Turizmi”ne bilhassa dikkat gösterilmekte, bu alanda yeni turistik proje ve eserler geliştirilmektedir.”
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
