Dijital çağa doğan jenerasyon olarak tanımlanan Z jenerasyonunun, hayatı pandemi ile bir arada değişti. Bu periyodun kuşkusuz en büyük özelliği gençlerin ekran başında geçirdikleri mühletin uzaması oldu. Araştırmalar, ekran başında kendini daha yalnız hisseden Z jenerasyonunun kıymetli bir kısmının bu yalnızlık duygusu ile daha fazla uyuyarak baş etmeye çalıştığını ortaya koydu.
21. yüzyılın birinci jenerasyonu olarak görülen Z jenerasyonu, teknoloji ile ‘iç içe büyüdü’ denebilir. Teknolojinin yaygınlaşması ve toplumsal medyanın gelişimine şahit olan bu jenerasyon bu sayede bilgiye daha kolay ulaşıyor. Bu durum, Z nesli bir kişiyi öğrenme süreçlerinde daha proaktif kılıyor. Televizyon, bilgisayar, akıllı telefonlar, tabletler derken hayatımızdaki ekranların artışı, Z jenerasyonundaki gençlerin ekran başında geçirdikleri süreyi de uzatıyor. Bu da toplumsal marifetlerinin insan beşere irtibattan öte, ekranlar ortası bir irtibata evrilmesine neden oluyor.
Bilgi kirliliği ruhsal yorgunluk yaratıyor
İstanbul Bilgi Üniversitesi Psikoloji Kısmı Dr. Öğr. Üyesi Zeynep Maçkalı, Z jenerasyonu çocukları için bilgisayar oyunlarında yaratılan ortamın arkadaşlarıyla buluştukları bir mecraya dönüştüğünü söyledi. Bu jenerasyonun gençlerinin elektronik aletin ekranından dünyayla iletişimdeymiş üzere hissettiğini belirten Maçkalı, “Sosyal izolasyonu kendi hallerinde yaşıyorlar. Ama pandemi sürecinde gerekli ve mecburî toplumsal izolasyonun bu gençlere nasıl bir tesir yarattığı da düşünülmesi gereken bir sorun. Z jenerasyonu, ‘sosyal medya gençliği’ olarak görülse de bu periyotta toplumsal medya kullanımının korku, depresyon ve intihar riskini arttırdığı da dikkat çekiyor (Prowse ve ark., 2021). Pandemiyle birlikte hayatımıza giren bir kavram olan ‘infodemi’nin fizikî ve ruhsal sıhhate ziyanlı olduğu Dünya Sıhhat Örgütü (2020) tarafından ortaya konuyor. Toplumsal medyanın bilgi almak için de kullanıldığı bu periyotta maruz kalınan bilgilerin fazlalığı ruhsal bir yorgunluk yaratıyor” dedi.
Uzaktan eğitim motivasyonu düşürdü
Günümüzün genç yetişkinleri olan Z jenerasyonu, yetişkinliğe adım attıkları bir geçiş devrini de deneyimlediklerinden hissettikleri gerilimin daha fazla olduğu düşünülüyor. Pandemiyle hayatın birçok alanında değişimler yaşanıyor. Üniversite hayatlarına çevrimiçi olarak başlayan yahut devam etmek durumunda kalan üniversite öğrencilerinin bu sürece ahenk sağlamakta zorlandıkları görülüyor. Kanada’da 366 üniversite öğrencisiyle yapılan bir araştırmadan (Prowse ve ark., 2021) bahseden Dr. Öğr. Üyesi Zeynep Maçkalı, iştirakçilerin çevrimiçi eğitime geçişte zorlandıklarını ve daha fazla gerilim yaşadıklarını söz etti. Maçkalı, “Uzakta olmak izolasyon hissini daha da arttırıyor ve yalnızlaşma hissinden daha fazla muzdarip olunuyor. Bu süreçte olumsuz his hali daha sık hissediliyor. Dikkati sürdürme ve konsantrasyonda zorluk yaşanıyor. Motivasyon düşüyor” diye konuştu.
İş kaybı telaşı gençleri gerilime sokuyor
Epidemiyolojik araştırmalar (ör. de Quervain ve ark., 2020) COVID-19 sürecindeki karantina uygulamalarının ruhsal sıhhatin bozulmasına ve ruhsal dertlerin artmasına yol açtığını işaret ediyor. İtalya’da yapılan bir araştırmada (Serafini ve ark., 2020) pandemiyle birlikte genel olarak toplumda gerilimin arttığı ve ruhsal sıhhatin olumsuz etkilendiği görülüyor. Türkiye’de yapılan bir araştırmada da (Keskin ve Durak, 2021) bu durumun gençlerdeki tesirinin daha fazla olduğu görülüyor. Üniversitenin eğitimin yanı sıra bir toplumsallaşma alanı olması münasebetiyle, pandeminin iki alanda da bir kayıp yaşanmasına neden olduğu belirtiliyor. Ayrıyeten kimi gençlerin işlerini kaybetme tehlikesiyle karşı karşıya kalmış olmaları yahut bir kısmının kaybetmiş olması da gençlerin deneyimledikleri gerilimin daha fazla olduğunu açıklıyor.
Araştırmalar, gençlerin uyku sistemlerinde değişime dikkat çekti
Ebeveynlerinden bağımsızlaştıkları, eğitim ve meslek manasında artık kendileri için adımlar attıkları bu devirde pandeminin tesiriyle pek çok üniversite öğrencisi ebeveynleriyle yaşamaya geri dönmek durumunda kaldı. İçindeki oldukları gelişim devrinin de tesiriyle toplumsal olarak temasta olmak ve toplumsal kimlik edinmenin de değerli olduğu düşünüldüğünde, karantina ve toplumsal uzaklığa dair düzenlemelerle birlikte yalnızlık hislerinin de arttığı görüldü (Matthews, 2019; Lee, Cadigan ve Rhew, 2020; Power, Hughes, Cotter ve Cannon, 2020). Pek çok araştırmada (ör. Jiao ve ark., 2020; Prowse ve ark., 2020; Gualano ve ark., 2020) dikkati çeken bir bulgu ise, gençlerin pandemi sürecinde uyku tertiplerinde değişim oldu. Kimisi daha fazla uyuduğunu, kimisi ise uyku kalitesinde azalma olduğunu belirtti. Gençlerin artan uyku gereksinimi, zarurî olarak artan toplumsal arayla daha da barizleşen yalnızlıkla pek de fonksiyonel olmayan bir baş etme yolu formunda kıymetlendirilebilir. Tabi, bu durum gençlerin akademik performanlarının da düşmesine neden olmaktadır.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
