EY (Ernst&Young) Türkiye, Türkiye Belediyeler Birliği ve WWF-Türkiye (Doğal Hayatı Müdafaa Vakfı) tarafından hazırlanan “Değer Yaratmak için Akıllı Şehirler” raporu yayımlandı. Akıllı kentlerin yarattığı pahanın örneklerle aktarıldığı raporda büyüyen kentlerin etraf ve hayat kalitesi üzerinde yarattığı baskılara dikkat çekilerek yenilikçi teknolojilerle akıllı kent dönüşümünü gerçekleştirmenin gerekliliği vurgulandı.
WWF-Türkiye, Türkiye Belediyeler Birliği ve EY Türkiye tarafından hazırlanan “Değer Yaratmak için Akıllı Şehirler” raporu düzenlenen çevrimiçi basın toplantısı ile tanıtıldı. Raporda; süratli kentleşme, göç, nüfus artışı, güvenlik ve verimsiz kaynak kullanımı üzere zorluklarla karşı karşıya olan kentlerde, yeni teknolojilerin yardımıyla sağlanacak akıllı kent dönüşümünün sıkıntıların tahlilinde değerli bir rol oynayacağı ve bedel yaratacağı söz edildi. Türkiye ve dünyadan belediyelerin bu alandaki âlâ uygulamalarından örneklere yer verilen raporda geleceğin akıllı kentleri için yol haritası sunuldu.
Fatma Şahin: ‘Gelecek için akıllı kent dönüşümü şart’
Raporla ilgili bir açıklama yapan Türkiye Belediyeler Birliği Lideri ve Gaziantep Büyükşehir Belediye Lideri Fatma Şahin şunları söyledi: “Veri yüzyılı olarak isimlendirdiğimiz bu yüzyılda kentlerin bugünü ve geleceği lakin kentlerin akıllı hale dönüştürülmesi ve teknolojiyle bütünleşmesiyle sağlanabilir. 90’lı yıllarda hayatımıza giren ‘akıllı şehir’ kavramı, teknolojiyi vatandaş odaklı olarak kentin sıkıntısının tahlilinde kullanabilme olarak tabir ediliyor. Akıllı kent uygulamaları, temel gayesi vatandaşın hayatına dokunmak olan biz mahallî yöneticiler için artık vazgeçilmez bir tahlil aracı. Akıllı kent konusundaki stratejilerin, kavramların ve gereksinimlerin netleştirilmesi ve şimdi başlangıç evresinde olan çalışmaların yanlışsız yönlendirilmesine yönelik hazırlanan bu yapıtın ilgilileri için yararlı bir kaynak olmasını ümit ediyor; çalışmada emeği geçen tüm arkadaşlarıma teşekkürlerimi sunuyorum.”
Uğur Bayar: ‘İklim krizi en büyük ekonomik risklerden biri’
WWF-Türkiye (Doğal Hayatı Muhafaza Vakfı) İdare Şurası Lideri Uğur Bayar ise şöyle konuştu: “Günümüzde teknoloji ve inovasyon, kentlerde ekonomik aktifliğin artırılması ve etraf üzerindeki olumsuz tesirlerin azaltılmasında çok değerli rol oynuyor. Dünyanın gündemine düzgünce oturan “yeşil iyileşmenin” ana ekseni de tabiat dostu teknolojiler ve bu dönüşümün ekonomik olarak da kârlı olacağı. Önümüzdeki devrin ekonomik risklerinin en önemli olanı, hiç elbet iklim krizi. Tabiatımız ve kaynaklarımız üzerindeki baskıyı akıllı yatırımlar ve teknoloji ile azaltmamız kural. Bu dönüm noktasında, kentlerimizin faaliyetlerinin çok kıymetli bir rol oynayacağı çok net görülüyor. Kentlerimizin ve belediyelerimizin bu seyahatte en kıymetli müttefiklerimiz olacağına yürekten inanıyorum. WWF-Türkiye olarak geleceğin kentlerinin doğal kaynak kullanımındaki verimliliğine ışık tutan bu değerli derleme raporun ortağı olmaktan memnunluk duyuyoruz.”
Metin Canoğulları: ‘Dönüşümde dijital araçlar faal kullanılmalı’
EY Türkiye Ülke Lideri Metin Canoğulları da “Dijitalleşmenin, kentlerimizin ömür kalitemizi, ekonomik ve çevresel sürdürülebilirliği ve toplumsal yapının güvenliğini sağlayacak yeni perspektiflere ve uzun vadeli kıymet yaratmaya odaklanmasında kıymetli bir role sahip olacağı bir gerçek. Kentlerimizin; dijital araçların en aktif olarak kullanıldığı “Geleceğin akıllı şehirlerine” evrilmesi ve barındırdığı tüm varlıkların ömrüne katkı sağlayacak ve kalkınmayı destekleyecek, yenilikçi, sürdürülebilir ve kapsayıcı uygulamaları bir an evvel devreye alması gerekiyor. Bu çalışmamızda TBB ve WWF-Türkiye iş birliğiyle, bilhassa kentlerimizin akıllı kentlere dönüşümüne öncülük edecek mahallî idarelerimize dünyadaki ve Türkiye’deki uygun uygulamalar, kozmik usuller ve yaklaşımlar ışığında bir kılavuz ortaya çıkarmak ve yenilikçilik ve sürdürülebilirlik odağında bir akıllı kente dönüşümün yaklaşımlarını paylaşmayı amaçladık” dedi.
Hızlı kentleşme dönüşümü zorluyor
Raporda Birleşmiş Milletler’in varsayımlarına nazaran, 2050 yılında dünya nüfusunun 2 milyar artarak 9,7 milyar bireye ulaşmasının beklendiği aktarılıyor. Yeniden 2050 yılında, dünya nüfusunun 70’i, OECD ülkeleri nüfusunun ise 86’sı kentlerde yaşayacak.
Şu anda 10 ile 24 yaş ortasında olan Z neslinin üyeleri, 1,8 milyar üyesiyle dünya nüfusunun yaklaşık dörtte birini oluşturuyor. Dünyanın öncü ekonomilerinin nüfusları yaşlanırken gelişen ekonomilere sahip ülkeler ise büyüyen bir genç nüfusa sahip. Ülkeden ülkeye, kentten kente değişen demografik tablo, kimi kentlerde Z neslinin, kimi kentlerde ise yaşlıların gereksinimlerine tahlil aramak için dönüşümü kaçınılmaz kılıyor.
Dönüşümü gerekli kılan bir öteki gelişme ise kentleşmenin suratı. Plansız yapılaşma verimli toprakların tahribatına yol açarak ziraî üretkenliğin yanı sıra toprağın karbondioksit tutma kapasitesini de düşürüyor. Taşıt kullanımı ve sanayi üretimiyle ortaya çıkan hava kirliliği insan sıhhatini ve ömür kalitesini olumsuz etkiliyor. Betonlaşma ve yapılaşma nedeniyle bozulan su döngüsü ve yaşanan su kıtlığı sanayiyi, tarımı ve milyarlarca insanın pak suya erişimini tehdit ediyor.
Şehirlerdeki ömür kalitesinin artırılması için kent idarelerinin yenilikçi ve gelecek odaklı bakış açısıyla hareket etmeleri gerekiyor. Vatandaş ve paydaş iştirakinin en üst seviyede tutulduğu, yeterli bir fizikî altyapısı olan, esnek, dirençli, fizikî ve dijital bütünleşmesini sağlamış kentler ‘akıllı şehir’ olarak isimlendiriliyor.
Akıllı kent yaklaşımı Türkiye’de yaygınlaşıyor
İstanbul, Ankara, İzmir ve Bursa dünyanın en süratli büyüyen 10 metropol kenti ortasında yer alıyor. Süratli büyümeyle temel güçler olarak isimlendirilen teknolojik, global, demografik ve çevresel tesirlerin getirdiği dalgalar, 2010’lu yıllarda akıllı kentlerin Türkiye’deki yaygınlığını artırmaya başladı. Türkiye’de akıllı kent alanında yürütülen çalışmalarda büyükşehirler öne çıkıyor. Giderek yaygınlaşan uygulamalarla mahallî idareler teknolojiden yararlanarak vatandaş odaklı hizmetlerin sunulması ve toplumsal kapsayıcılığın sağlanması için çalışmalar yapıyor. Türkiye Belediyeler Birliği belediyelerin iştirakini daha da artırmak için Akıllı Kentler Yarışı düzenliyor.
Akıllı kent dönüşümünün boyutları
“Değer Yaratmak için Akıllı Şehirler” raporuna nazaran; insan odaklı akıllı kent dönüşümünde toplumsal kapsayıcılığın sağlanması, yetkinliklerin artırılması ve yaratıcılığın desteklenmesi amaçlanıyor. Bu kapsamda dijital ve bilgi odaklı eğitim akademileri, engelli vatandaşlar için iş ya da toplumsal imkânlar sunan merkezler, genç işsizler için iş imkânı yaratan projeler ve yaşlıların gereksinimlerine karşılık veren projeler üzere uygulamalar öne çıkıyor.
‘Akıllı çevre’ kavramı altında kaynakların en verimli biçimde kullanımı ile sürdürülebilir ve yaşanabilir bir etraf oluşturma gayesi yatıyor. Akıllı etraf işlevsel alanı kapsamında akıllı çöp toplama sistemleri, güç ve su tasarruflu tarım uygulamaları, akıllı aydınlatma sistemleri, yenilenebilir güç üretimi ve akıllı geri dönüşüm modelleri üzere uygun uygulama örnekleri görülüyor.
Ekonomik kalkınmanın sürdürülebilir ve etraf dostu olarak sağlanması için bilgi ve irtibat dayanaklı yenilikçi yaklaşımların benimsenmesi gerekiyor. Akıllı iktisat başlığı altında yeni eser, hizmet ve ticaret modellerinin oluşturulmasına ek olarak kamu, özel dal ve akademi iştiraki başta olmak üzere akıllı kümelenmeler ele alınıyor.
Ayrıca yaşanabilir akıllı kentlerin tasarlanması için yer idaresi, sıhhat, güvenlik ve turizm üzere başlıklar altındaki gereksinimlerin karşılanması gerekiyor. Akıllı hayat başlığı altında odaklanılan ana hususlar ortasında acil durum ve afet idaresinin sağlanması, inançlı bir hayatın sürdürülmesi, kültürel yerlerin potansiyelinin keşfedilmesi ve korunması, kent turizminin canlandırılması ve kentin markalaşması ile kentsel dönüşümün kapsayıcı bir halde gerçekleştirilmesi yer alıyor.
Şehrin yaşanabilirliğini ve iktisadını de yakından etkileyen akıllı hareketlilik başlığı ise insanı odağına alarak sürdürülebilir, erişilebilir ve entegre bir ulaşımı hedefliyor. Ulaşım hizmetleri, erişilebilirlik, akıllı ulaşım sistemleri ve bağlanabilirlik bu alan altında ele alınıyor.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
