Sesimiz iletişimimizdeki en kıymetli enstrümanımızdır. Tıpkı vakitte toplum içerisindeki durumumuzu belirlemede rol oynayan en kıymetli faktörlerden biridir. Kişinin sesinin cinsiyeti, yaşı ve fizikî görünümü ile uyumlu olması gerekir. Aksi durumlar ki bireyin toplum içindeki algısında ıstıraplar yaratabilir. Ses estetiğiyle sesin bilhassa incelik ve kalınlık algısına yönelik süreçler yapıldığını söyleyen Liv Hospital Vadistanbul Kulak Burun Boğaz Uzmanı Prof. Dr. Hakan Birkent ses estetiğiyle ilgili merak edilenleri anlattı.
Ses estetiği nedir?
Kişinin sesinin cinsiyeti, yaşı ve fizikî görünümü ile uyumlu olması beklenir. Aksi durumlar hiç elbet ki bireyin toplum içindeki algısında kahırlar yaratabilir. Örneğin, ince sesli bir erkek ya da kalın sesli bir bayan toplumda irtibat esnasında yanlış değerlendirmelerle karşılaşabilir. Bu tıp ses bozukluklarının tedavisi hedefiyle sesin bilhassa incelik ve kalınlık algısına yönelik olarak yapılan süreçler bütününe ses estetiği ismi verilir.
Kimler ses estetiğine muhtaçlık duyuyor?
Hiç elbet ki hoş sesli olmak her insan tarafından istenecek bir özelliktir. Bu açıdan bakıldığında herkes ses estetiği için aday olabilir. Fakat daha sıklıkla karşılaşılan hasta kümesini, toplumsal bağlantıda sesindeki incelik ve kalınlık algısı açısından sorun yaşayan hastalar oluşturur. Örneğin kalın sesli bir bayanın telefon konuşması esnasında erkek tabiri ile müsabakası sık karşılaşılan bir durumdur. Bu ses sorunu yapısal nedenlerden kaynaklanabileceği üzere uzun yıllar sigara içiminin bir sonucu olarak da görülebilir. Bilhassa çocukluk periyodunda çeşitli hormonal ilaç tedavileri kullanmak zorunda kalan bayanlarda da ilerleyen yaşlarda kalın ses sorunu ile karşılaşmak mümkündür. Bu tabloların tam karşıtı olarak ince sesli bir erkeğin konuşması esnasında karşısındakiler tarafından yaşadığı algısal sorunlar de önemli manada zahmet verici olabilir. Hele yönetici konumunda biri ise bu durum otorite ve durum manasında önemli negatif sonuçlar oluşturabilir. Ses estetiğine gereksinim duyan bir öteki hasta kümesi da cinsiyet değişikliği tercihi içerisinde olanlandır. Özetle, sesimizin cinsiyet, yaş, fizikî görünüm ve toplumsal konumumuzla uyumlu olması gerekir. Bu açıdan düşünce yaşayan tüm hastalar için ses estetiğine yönelik teşebbüsler yapılabilir.
Ses estetiği nasıl yapılır?
Sesimizi incelik ve kalınlık algısına yönelik olarak değiştirmek mümkündür. Bu maksatla uyguladığımız çeşitli cerrahi teşebbüsler ile elde edilen sonuçlar epeyce yüz güldürücüdür. Ağız içerisinden endoskopik olarak ya da uzunluğundan küçük bir kesi yoluyla yapılan bu cerrahi teşebbüslerde emel ses tellerimizin uzunluk, kütle ve gerginliğini ayarlayarak motamot bir enstrümanın teli üzere frekansını değiştirmektir. Bu sayede sesimizi inceltmek, kalınlaştırmak ve tınısını ayarlamak mümkündür. Cerrahi süreçlerle birlikte tedaviye eklenecek ses terapisi uygulamaları muvaffakiyet oranını daha da arttırır.
Ses inceltme nedir?
Sesimizin incelik ve kalınlık algısını oluşturan temel öğe ses tellerimizin ses üretimi esnasında oluşturduğu titreşim sayısı, yani sesimizin temel frekansıdır. Sağlıklı bir erkekte sesin temel frekansının 120 Hz’in altında, sağlıklı bir bayanda ise 150 Hz’in üstünde olması beklenir. Kısaca, sesin temel frekansı yükseldikçe ses incelir, frekans düştükçe ses kalınlaşır. Sesimizin temel frekansını belirleyen faktörler ise ses tellerimizin uzunluğu, kalınlığı ve gerginliğidir. Sesi inceltmek için ses tellerini uzatmak, inceltmek ve gerginliğini arttırmak gerekirken, sesi kalınlaştırmak için ses tellerini kısaltmak, kalınlaştırmak ve gerginliğini azaltmak gerekir. Hasebiyle bu 3 parametre üzerinde yapılacak değişiklikler seste incelik ve kalınlık manasında değişimlere yol açar.
Ses neden incelir ya da kalınlaşır?
Sesin inceltilmesi gereksinimi farklı sebeplerden kaynaklanabilir. Cinsiyet değişimi isteği bu sebeplerin başta gelenlerinden biridir. Değişen fizikî görünüm ile uyumlu olacak halde yeni bir ses hiç elbet ki elde edilmek istenen yeni cinsel kimliğin en vazgeçilmez öğesidir. Çocukluk periyodunda hormon tedavisi almak zorunda kalan ya da birtakım hormonal sorunları olan bayanlar için de kalın sesli olmak elbet toplumsal manada dert verici bir durumdur. Ağır sigara kullanımı öyküsü olan orta yaşlı bayanlarda da ses kalınlaşması sık karşılaşılan bir sorundur. Ya da basitçe ortada hiçbir patolojik durum yokken yapısal olarak birtakım bayanların sesi daha kalın olabilir. Tüm bu kümeler için ortak gaye sesin inceltilmesidir.
Ses inceltme ameliyatları nasıl yapılır?
Sesin inceltilmesi gayesiyle birkaç farklı cerrahi teknik uygulanabilir. Bunlardan en çok bilineni Tip 4 tiroplasti sürecidir. Ameliyat esnasında hastanın sesini duyup seste kâfi incelmenin elde edildiğinden emin olabilmek gayesiyle lokal anestezi altında yapılan bu cerrahi teknikte boyun ön alt kısmından yapılan küçük bir kesi ile gırtlaktaki 2 büyük kıkırdak birbirine yaklaştırılarak ses tellerinin uzatılması ve hasebiyle sesin inceltilmesi amaçlanır. Eş vakitli olarak bilhassa cinsiyet değişimi talebi olan hastalar açısından boyun ön kısmında çıkıntı yapan adem elmasının traşlanması da mümkündür. Ses inceltilmesi hedefiyle ağız içerisinden yapılan cerrahi teşebbüslerin ise doğal olarak ciltte kesi izi bırakmama üzere kıymetli bir artısı vardır. Bu teknikler birebir vakitte genel anestezi altında uygulandıkları için hastalar tarafından da daha kolay tolere edilir. Bu emelle günümüzde daha tanınan hale gelen ve sıklıkla uygulanmaya başlanan iki teknik Wendler glottoplasti ve Lazer inceltme (LAVA) dır. Wendler glottoplastide ses tellerinin ön 1/3 lük kısımları birbirlerine dikilerek ses tellerinin gerginliğinin arttırılması ve sesin inceltilmesi amaçlanır. Epey başarılı bir teknik olup günümüzde bu gayeyle en çok tercih edilen cerrahi prosedürlerden biridir. LAVA’da ise lazer yardımı ile ses telinin kütlesi azaltılarak sesin inceltilmesi amaçlanır. Tüm bu cerrahi prosedürlerin düzgünleşme sürecinde ses terapisinden faydalanmak, sesin oturması ve kalıcı hale gelmesi açısından son derece yararlı olmaktadır.
Ses kalınlaştırma nedir?
Ses estetiği kavramı içerisinde birtakım olgular için sesin kalınlaştırılması toplumsal bağlantı ve toplum içindeki algı açısından son derece tesirli ve yararlıdır. Ses kalınlaştırması uygulamaları çoklukla erkekler için kelam bahsidir.
En çok kimler ses kalınlaştırmaya muhtaçlık duyuyor?
Bu kapsamda en sıklıkla karşılaştığımız hasta kümesini ergenlik periyodunda seste kalınlaşma istikametinde olması gereken değişimin izlenmediği puberfoni (mutasyonel falsetto) olguları oluşturur. Çocukluk çağındaki sesimiz olağanda ergenliğe geçişle birlikte kalınlaşır. Ama bazen bu olması gereken kalınlaşma ortaya çıkmaz ve ses ince olarak kalmaya devam eder. Bu durum da doğal olarak bireyin toplum içinde yanlış anlaşılmasına ve toplumsal izolasyona yol açabilir. Ses terapisi çalışmaları ile yüz güldürücü sonuçlar alınabilen bu hasta kümesi için uygulanacak birtakım cerrahi teşebbüslerle seste tesirli ve kalıcı bir kalınlaşma elde etmek mümkündür.
Ses tellerinde yapısal olarak bozukluk olan ya da daha evvel ses tellerinden geçirdiği birtakım ameliyatlar sonucunda komplikasyon olarak sesi ince çıkmaya başlayan bir küme hasta açısından da ince ses sorun olur. Bu çeşit hastalarda da ses kalınlaştırma ameliyatları epeyce yüz güldürücüdür.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
