Uzun bir süredirCovid-19 krizinin tesirleriyle baş başa olan dünya iktisadı tekrar açılışa hazırlanırken girdi, işgücü ve sonuncu mallarda önemli kıtlıkların yanı sıra güçlü bir talep ile tanımlanan bir ekonomik toparlanma sürecini yaşıyor. Dünyanın önde gelen alacak sigortası şirketi Euler Hermes, global iktisattaki bu mevcut durumda şirketlerin, 2021’deki İşletme Sermayesi Gereksinimleri’nin (İSG) global olarak ve kesimler ortası değişimini inceleyen yeni bir rapor yayınladı.
Raporda, 2020 yılında İSG’nin Kuzey Amerika’da 5 gün ve Batı Avrupa’da 1 günlük ciroya eş bedel olarak artarken, Latin Amerika’da 3 gün, Doğu Avrupa’da 2 gün ve Asya Pasifik’te 1 günlük ciroya muadil olarak düştüğü belirtiliyor. Bu ayrışmanın kıymetli bir kısmı ise stok idaresi ve devlet dayanaklarıyla açıklanıyor. Türkiye özelinde ise, 2020 yılında İSG’de 3 günlük bir artış gözlemlenirken ortalama alacak tahsil ile borç ödeme sürelerindeki 6 günlük artışın birbirini dengelediği görülüyor. Lakin ortalama stok periyot süresindeki 3 günlük artışın İSG artışında tesirli olduğu belirtiliyor.
Türkiye’nin de içinde bulunduğu bölgede Yunanistan hariç, Rusya, Romanya ve Polonya üzere birden fazla gelişmekte olan ülkede İSG düşüşü görülürken ülkemizde artış yaşanması dikkat çekiyor. Bu durumun da işten çıkarma yasaklarının olduğu devirde, birtakım kesimlerde siparişlerdeki düşüşe rağmen üretime orta verilememesi dolayısı ile stok artışından kaynaklandığı belirtiliyor.
Küresel düzlemde ise büyük şirketlerin 2021 yılında İSG’lerinin 453 milyar euroluk rekor bir artışla, 4 günlük ciroya muadil bir biçimde toplam 8.4 trilyon euroya ulaşacağı kestirim ediliyor. Gelişmiş iktisatların birçoklarında halihazırda gözlemlenen İSG artışının, 2021’de birkaç gelişmekte olan ülkede ve bilhassa Çin’de 6 günlük azalma ile denetim altında kalması bekleniyor. Hem ABD’de hem de Euro Bölgesi’nde ise İSG’nin 4 gün artması bekleniyor.
İşletme Sermayesi Gereksinimi’nde en büyük artış, tüketim malları kesimlerinde olacak
Rapora nazaran 2020 yılında endüstriyel bölümlerde İSG’lerde artış yaşandığı, İSG’nin, metal dalında 13 günlük artışla 95 güne, makine kesiminde 9 günlük artışla 117 güne, kağıt kesiminde 4 günlük artışla 84 güne ve otomotivde ise 3 günlük artışla 87 güne çıktığı görülüyor. Önümüzdeki devirde ise tüm dalların İSG’sinde bir artış görülecek olsa da tüketim malları kesimlerinin en büyük artışı yaşayabileceğinin altı çiziliyor.
Geçen sene bölümlerin İSG’leri ortasında ayrışmaların olduğu bir yılken 2021 yılında birçok global dal İSG düzeyinin, artış istikametinde yine senkronize olması bekleniyor. Bu dallardan, 9 günlük artışla 52 güne kadar perakende ve 8 günlük artışla 81 güne kadar ziraî besin en büyük artışları sergileyecek. Bunları, 7 günlük artışla 103 güne metaller, 5 günlük artışla ulaşım ekipmanları ve 4 günlük artışla makineler üzere endüstriyel bölümler izleyecek.
Türkiye en yüksek stok evre mühletine sahip 4. ülke
Stok zaman mühletlerine (SDS) bakıldığında ise Türkiye 82 gün ile dünyada Çin (94 gün), İtalya (89 gün) ve Yunanistan’dan (83 gün) sonra en yüksek SDS’ye sahip dördüncü ülke pozisyonunda bulunuyor. İnşaat, ticari hizmetler, teknoloji, ilaç ve havacılık bölümlerinin 100 gün üzerindeki müddetler ile en uzun SDS’ye sahip bölümler olduğu göze çarpıyor.
Salgınla birlikte bir yandan “her ihtimale karşı” biçimindeki stok idare modeli yaygınlaşırken başka yandan birçok dal “ucu ucuna ya da tam zamanında” formundaki stok idaresi uygulamasına son vermek zorunda kaldı. Bu nedenle, yine stoklama yapılabilmesi, bilhassa de arz/tedarik sorunlarının olduğu bu ortamda, başta Batı Avrupa ülkeleri olmak üzere global olarak İSG’deki artışın ana sürükleyicisi olacak.
İşletme Sermayesi İhtiyacı neden çok kıymetli?
Bir işletmenin mali işlevleri makine üzere düşünüldüğünde, işletme sermayesi de onun rahatça çalışması için gerekli olan makine yağına benziyor. İşletme sermayesinin çok az olması likidite problemlerine, işletme sermayesinin çok olması ise varlıkların, gelirleri artırmak için çok verimli kullanılmadığına işaret ediyor.
İşletme Sermayesi İhtiyacı; üretim maliyetleri, yakın vadeli işletme masrafları ve borç geri ödemeleri için gerekli finansal kaynak ölçüsünü gösteren bir finansal ölçüt olarak tanımlanıyor. Diğer bir deyişle, tedarikçilere yapılacak ödemeler ile müşterilerden alınan ödemeler ortasındaki boşluğu finanse etmek için gereken para ölçüsünü gösteriyor.
Varlıklar ve yükümlülükler ortasındaki istikrarın kıymetli bir göstergesi olan İSG amacını yanlışsız tutturmak, Covid-19 krizi sırasında bu maksat daima değiştiği için daha da zorlaşıyor. Bir şirketin İşletme Sermayesi İhtiyacını belirlemek, finansal dengeyi tutturmaya yardımcı olan en değerli faktörlerden biri olarak sunuluyor.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
