Halk ortasında ‘takıntı’ olarak isimlendirilen Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB), çocukluk çağından itibaren her yaşta görülebilen değerli bir psikiyatrik hastalık. Acıbadem Üniversitesi Atakent Hastanesi Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Uzmanı Dr. Nigar Aliyeva “Özellikle son bir buçuk yıldır Covid-19 pandemisi nedeniyle obsesif paklık davranışları, çocuklarda en sık görülen obsesyonlardan biri haline geldi. Yaşadığımız pandemi sürecinin, dünya çapında yapılmış kimi çalışmalarda çocuk ve ergenlerde OKB belirtilerinin artmasında risk oluşturduğu gösterilmektedir. Bu şiddetli süreçte aileler birtakım tedbirlerle çocuklarına dayanak olabilirler” diyor. Çocuk ve Ergen Psiyikatrisi Uzmanı Dr. Nigar Aliyeva, pandemide takıntılara karşı alınabilecek tedbirleri anlattı, kıymetli ikazlar ve tekliflerde bulundu.
Kişinin istemediği halde aklına takılan, gerçek ve mantıklı olmadığını bilse de aklından uzaklaştıramadığı rahatsız edici fikirlere ‘obsesyon’ deniliyor. Obsesyonlar şahısta çoklukla korku ve kaygı oluştururken; bu tasa ve endişeyi gidermek maksadıyla yapılan, tekrarlayıcı birtakım davranış ve fikirler ise ‘kompulsiyon’ olarak isimlendiriliyor. Acıbadem Üniversitesi Atakent Hastanesi Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Uzmanı Dr. Nigar Aliyeva “Elbette her yaşta insanların birtakım takıntıları olabilir. Bu takıntılar kişinin ömrünü etkilemiyorsa, hayat kalitesini düşürmüyorsa, yapması gereken olağan fonksiyonları engelleyecek hale gelmemişse hastalık boyutundan bahsedilmez. Lakin fonksiyonelliği bozar hale geldiğinde bilhassa çocuğun okul hayatını, derslerini, arkadaş ilgilerini, toplumsal yaşantısını, aile bağlarını olumsuz etkiliyorsa Obsesif Kompulsif Bozukluk’tan (OKB) bahsedilmektedir ve tedavi edilmesi gerekir” diyor. OKB belirtilerinin “kirlenme korkusu ve çok paklık takıntıları, tertipli ve simetrik olma, kişinin kendisinin yahut diğerlerinin ziyan görmesine ilişkin kanılara kapılması, daima birşeyleri denetim etme gereksinimi, kompulsif olarak belli kalıplarda sayma, önemli bir hastalığının olduğunu düşünme” olarak sıralanabildiğini belirten Dr. Nigar Aliyeva bu davranışların pandemi sürecinde artış gösterdiğini söylüyor.
Sinsi ilerliyor!
Yaklaşık bir buçuk yıldır 7’den 70’e herkeste ağır kaygı, telaş ve gerilime neden olan Covid-19 pandemisi sürecinde bilhassa obsesif paklık davranışlarının çok yaygınlaştığını vurgulayan Dr. Nigar Aliyeva şöyle konuşuyor: “Yaşadığımız pandemi sürecinin, dünya çapında yapılmış birtakım çalışmalarda çocuk ve ergenlerde OKB belirtilerinin artmasında risk oluşturduğu gösterilmektedir. Çocukluk devrinde OKB’nin tanınması daha güç olabilir. Bunun nedenlerinden biri OKB’nin sinsi başlangıçlı olması ve ailenin başlama devrini gözden kaçırmasıdır. Fakat OKB’nin, prognoz açısından çocukluk yaşında başladığı vakit, gelişimsel süreç içinde daha ağır ve uzun seyrettiği gözlenmektedir. Bu nedenle çocukluk periyodunda OKB belirtileri varsa bir an evvel müdahele etmek gerekir.”
Bu tekliflere dikkat!
Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Uzmanı Dr. Nigar Aliyeva, bu güçlü süreçte anne ve babaların kimi davranış kurallarına dikkat ederek çocuklarına takviye olabileceklerini belirterek tekliflerini şöyle sıralıyor;
- Çocuklara sık sık elleri yıkama, dezenfektanla temizleme, ateş ölçme üzere tekliflerde bulunulmamalıdır. Bilimsel makale ve klavuzlardaki tekliflere (ellerin yaklaşık 20 yıkanması) dikkat etmek kâfi olmaktadır.
- Çocukların tekrarlayıcı biçimde sorduğu ‘Ellerim pak, değil mi? Hastalanmam, değil mi? Virüs olan yerlere dokunmadım, değil mi? üzere tekrarlayan sorularına yalnızca bir sefer yanıt vererek korku ve obsesif fikirlerini pekiştirmekten kaçınmak gerekmektedir.
- Çocuğun yaşına uygun bir formda somut olarak hastalıkla ilgili bilgi verilmelidir. Çocukların bu süreci gerçek bir biçimde öğrenmesi, sorularının açık ve net bir biçimde somutlaştırılarak cevaplanması telaşlarını değerli ölçüde azaltacaktır.
- Küçük yaştaki çocuklarda bilhassa el yıkama, toplumsal uzaklığın kıymeti, maske takma ve sokağa çıkma yasağı üzere bahisler oyunlaştırılarak, hikayeleştirilerek anlatılabilir.
- Bu periyotta de Covid-19 ile ilgili basın yayın organlarındaki haberleri daima takip etmek ve konutta tartışmak gerçek bir yaklaşım olmayacaktır.
Tedavi çocuğun yaşına nazaran değişebiliyor
OKB tespit edilen çocukların tedavisinin, çocuğun yaşına nazaran değişebildiğini belirten Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Uzmanı Dr. Nigar Aliyeva şöyle konuşuyor: “Küçük çocuklarda oyun terapisi, destekleyici terapiler, ailelerle işbirlikçi tavır işe yararken; daha büyük çocuklarda OKB’de bilhassa obsesif kanıların ve kompulsiyon davranışlarının giderilmesi için ilaç kullanma gerekliliği ortaya çıkabilir. Çocukluk devrinde OKB’de bir taraftan kullanımları son derece inançlı ve denetimli olan ilaçlar seçilerek tedavi edilirken, başka taraftan da çocuğun yaşına uygun terapi formülü yapılması en aktif tedavi seçeneği olmaktadır. Çocuğun, doktoru tarafından önerilen ilaçlarını sistemli bir biçimde, önerilen doz ve müddet boyunca almasına ihtimam gösterilmeli, bu süreçte çocuğa her adımda dayanak olup başarılarına olumlu geri bildirimde bulunulmalıdır.”
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
