Toplumsal bahislere olan hassasiyetini yapıtlarında direkt ve dolaylı olarak işleyen Zülfü Livaneli, İnkılâp Kitabevi etiketiyle çıkan yeni romanı Balıkçı ve Oğlu’nda da göçmenlere, rant sıkıntısına, ekolojik yıkıma odaklanarak insan hayatının ticaret materyaline dönüştüğü bu yılları ve göz arkası edilen vicdani sorumlulukları hassasiyetle ele alıyor.
Edebiyatın güçlü sesi Zülfü Livaneli, okurunu Ege kıyılarında hayatlarını sürdüren balıkçı bir ailenin öyküsüne dahil ettiği Balıkçı ve Oğlu ile toplumsal hassaslığını sürdürmeye devam ediyor. Romancıların zihinlerinde bazen bir imgeyle, bazen bir kıssayla bazen de bir kelamla ancak kesinlikle hayattan duyduğu bir şeyle, aldığı izlenimlerle kitap yazmaya başladığını söyleyen Livaneli, Balıkçı ve Oğlu’yla bunu bir sefer daha gösteriyor. Kitabı nasıl yazmaya başladığını “Denizde bir fakir balıkçının bir göçmen cesedi bulması üzere çok çarpıcı bir tecrübeyle başladı ve daha sonrasında bunu genişlettim. Genişlettikçe işin içine o fakir balıkçı Mustafa’nın hayatı, karısı Mesude’nin öyküsü ve onların başlarına gelmiş olan büyük bir felaket, daha sonra da karşılaştıkları büyük sürpriz girdi” kelamlarıyla anlatan Livaneli, aileyi anlatırken onların hayatına dokunan; onların zihnini, psikolojisini, hayatlarını, geçimlerini her şeylerini etkileyen olayların da romana girdiğini açıklıyor.
“Hayatın Gerçeklerine Gözümü Kapatıp Roman Yazamam”
İnsanın tek başına, soyut, cam fanusun içinde yaşamadığını belirten Zülfü Livaneli, romanını yazarken de bunun her sayfada ve satırda okurun karşısına çıktığını tabir ediyor. “Hepimizi her şey etkiliyor. Etraf etkiliyor, haberler etkiliyor, tabiat etkiliyor, tabiat tahribatı etkiliyor, geçim kaygımız etkiliyor” diyen Livaneli, insanın bütün olarak ele alındığı vakit da yüzünü topluma çeviren romanların öyküsünün olgunlaştığını vurguluyor. Bu toplum içinde yaşadığından etrafında yaşama dair ögeleri görmezden gelemeyeceğini kelamlarına ekleyen usta edebiyatçı, “Gündelik hayatımızda hoşlukların yanı sıra zulüm de var. Bayan cinayetleri var, çocuk… O kelimeyi bile anmak istemiyorum, her türlü akın var. Artık ben bunlara gözümü kapatıp roman yazamam ki. Ben, dolmuş yolcularını mı yazacağım? Ya da içimin düşüncelerini mı yazacağım?” diyerek Balıkçı ve Oğlu’nun gerçeklerden beslenen bir roman olduğunu bir defa daha hatırlatıyor.
“İnsanlık Kendi Kendini Öldürüyor”
Zülfü Livaneli’nin dünyaya ve etrafa karşı en hassas romanı olan Balıkçı ve Oğlu, insanın tabiat üzerindeki yıkımını da odağına alıyor. Ege’nin tarihinden bugününe, balık çiftliklerine ve rant hırsıyla dağlara, kıyılara saldıran şirketlerin yarattığı ekolojik yıkıma dair çok şey söyleyen Balıkçı ve Oğlu’nu bugünle karşılaştıran Livaneli, romanında da işlediği balon balıklarını örnek gösteriyor. “Balıklar çok tehlikeli hale geldi. Balon balıkları burayı bastı. Burada da müsilaj, deniz salyası başladı. Marmara Denizi aslında deniz salyasına boğuldu, bütün doğal hayatı yok ediyor. Ayrıyeten yediğiniz balık da plastik yiyor. Siz de onu alıyorsunuz, ağır metalleri alıyorsunuz. Yani insanlık kendi kendini de öldürüyor” diyen Livaneli, balon balıklarını daha çok çıkar sağlayıp büyümeye çalışan şirketlere benzetiyor.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
