Yüzyıllar boyunca uygun bir ömür ve bu yaşama ulaşmanın yolları, felsefeciler, siyasetçiler, ekonomistler, din adamları ve psikologlar tarafından araştırıldı. Birleşmiş Milletler insanların mutluluğa verdiği kıymeti vurgulamak ve mutluluğun paylaşılmasını arttırmak emeliyle 2012 yılında 20 Mart gününü “Mutluluk günü” olarak ilan etti. Pekala, memnunluk gününe yaklaşırken Türkiye’nin memnunluk karnesi nasıl? İstanbul Bilgi Üniversitesi İnsan Kaynakları İdaresi Yüksek Lisans Programı Öğr. Üyesi Doç. Dr. Gülbeniz Akduman Türkiye’nin ve dünyanın memnunluk haritasını yorumladı
Hangi yaşta, hangi cinsiyette ve kültürde olursa olsun Pascal’ın dediği üzere “Her insan memnunluğu arar, bunun istisnası yoktur. Ne kadar farklı teknikler uygulasalar da tek istedikleri bu emele ulaşmaktır.” Tarih boyunca birçok bilim adamı, araştırmacı ve müellif memnunluğu tanımlamaya çalışmıştır. İstanbul Bilgi Üniversitesi İnsan Kaynakları İdaresi Yüksek Lisans Programı Öğr. Üyesi Doç. Dr. Gülbeniz Akduman memnunluğu, hayat memnuniyetini şöyle tanımlıyor; “Mutluluk, bütün ömrümüzü ve ömrümüzün tüm boyutlarını içeren, zevk alma, manalı bir hayata sahip olma, maksat ve maksatların olması ve bunlar için uğraşıda bulunma üzere kavramları içeren geniş kapsamlı bir olgudur. Hayat memnuniyeti, günlük bağlar içinde olumlu hissin olumsuz duyguya hâkim olmasıdır.”
2003 yılından bu yana memnunluk oranımız düşüşte
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yayınlanan 2020 Ömür Memnuniyeti Araştırması’nı yorumlayan Akduman; “Günlük hayatımızda yaşam memnuniyetini ölçmenin en çok kullandığımız yolu ‘Nasılsın?’ diye sormaktır. Bu soruya yanıt vermeden evvel sağlımızı, nakdî durumumuzu, çalışıyorsak işimizin bizi tatmin edip etmediğini, etrafımızla olan münasebetlerimizi yani hayatımızın farklı alanlarının genel bir değerlendirmesini yaparız. TÜİK, bireylerin genel memnunluk algısını, toplumsal kıymet yargılarını, temel ömür alanlarındaki genel memnuniyetini ve kamu hizmetlerinden memnuniyetini ölçmek, memnuniyet seviyelerinin vakit içindeki değişimini takip etmek hedefiyle, 2003 yılından itibaren nizamlı olarak ömür memnuniyeti araştırması gerçekleştiriyor. 2020 Ömür Memnuniyeti Araştırması sonuçlarına nazaran ise Türkiye memnunluk oranı yüzde 48,2. Maalesef 2003 yılından itibaren azalan bir ivmeyle memnunluk oranı düşüyor” dedi.
Kadınlar ve evliler daha mutlu
TÜİK hayat memnuniyeti araştırması 2003-2020 yılı sonuçları değerlendirildiğinde 17 yıl boyunca her sene bayanların memnunluk düzeyi her yıl erkeklerden ortalama yüzde 10 daha yüksek düzeyde ölçümlenmiş. Memnunlukla ilgili yapılan araştırmalar her iki cinsiyetten bireylerin keyifli olabileceğini ve cinsiyetin memnunluk üzerine tesirli olmadığını savunuyor. Bayan ya da erkek olmak mutluluğun belirleyicisi değil. Memnun olduğunu belirten evli bireylerin oranı, 2020 yılında yüzde 51,7 iken evli olmayanlarda bu oran, yüzde 41,3 olarak gerçekleşti. Evlilik memnunluğu olumlu istikamette etkileyen bir değişken ve keyifli insanların evlenme mümkünlüğü ve evli kalma mümkünlüğü mutsuzlara oranla daha yüksek.
Akduman; “TÜİK Ömür Memnuniyeti araştırması 2020 sonuçlarına nazaran cinsiyet, eğitim, uygar durum ve yaş değişkenlerinin Türk hane halkı için ömür memnuniyeti ve memnunluğu etkileyen değerli belirleyiciler olduğu sonucuna varılsa da memnunluk kavramındaki başka bileşen olan olumlu ve olumsuz hislerin tesirini de göz önünde bulundurmak gerekir. Şartlar ne olursa olsun olumsuz duygulanıma sahip mutsuz bireyler yaşama dair olumsuz algı ve beklentileri nedeniyle olumlu duygulanıma sahip keyifli olan şahıslar kadar keyifli olmayacaklardır. Daha keyifli ve doyumlu bir ömür için şartların değişmesi kâfi değildir. Kıymetli olan kişinin şartlara karşı gösterdiği algı, beklenti ve inançlardır yani şahsa ilişkin özelliklerdir” diyor.
Dünya memnunluk sıralamasında Türkiye 93’üncü sırada
Yapılan araştırmalar ulusal mutluluğun insanların içinde yaşadıkları toplumun refah, istikrar ve demokratik niteliği, olumlu hisleri yaşayıp olumsuzlardan kaçınma dileğini yöneten toplumsal norm ve geleneklere bağlı değiştiğini gösteriyor. “World Happiness Report (WHR)” 156 farklı ülke iştirakiyle 2012’den beri hazırlanıyor.
2020 memnunluk sıralamasında Finlandiya, üst üste üç yıldır dünyanın en keyifli ülkesi olarak listenin başında kalmaya devam ederken, onu Danimarka, İsviçre, İzlanda ve Norveç izliyor. Türkiye ise sıralamada 93’üncü sırada. Türkiye ülkelerin memnunluk sıralamasında 2016 yılında 78’inci sırada, 2017 yılında 69’uncu, 2018 yılında 74’üncü, 2019 yılında 79’uncu sıradayken 2020 yılında 93’üncü sıraya gerilemiş.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
