Yangınlar nedeniyle ormanlık bölgelerin renginin yeşilden daha koyu renklere dönmesinin o bölgelerdeki ısı ölçüsünü arttırdığını Eryaman Escort tabir eden Doç Dr Öğr Üyesi Canan Acar yanan ağaçlardan geride kalan bölgelerin daha fazla ısınacağı konusunda uyardı İklim krizine dikkat çeken Acar Yangınlar kasıtlı ya da yanılgıyla çıksa dahi Sincan Escort iklim değişikliği yüzünden şiddeti suratı ziyanı artıyor ve söndürülmesi zorlaşıyor dedi
Türkiye nin başta beğenilen tatil bölgeleri olmak üzere 35 vilayetinde çıkan orman yangınları birçok ormanlık alanı küle çevirdi Yeşilden Etlik Escort siyaha dönen bölgelerin yanı sıra birçok vatandaş ve hayvan da çıkan yangınlar hasebiyle ziyan gördü Bilim insanlarının iddialarına nazaran ise orman yangınları son 20 yılda atmosfere yaklaşık 8 milyar ton karbondioksit saldı
Konuyla ilgili kıymetli açıklamalarda bulunan Bahçeşehir Üniversitesi BAU Güç Sistemleri Mühendisliği Kısmı Doç Dr Öğr Üyesi Canan Acar arazi kullanımı ve orman idaresine değinerek kalıcı bir yıkımın önüne geçmek ismine yanan alanların imara değil tekrar hayata kazandırılması gerektiğinin altını çizdi
YANGINDAN GERİ KALAN BÖLGELER DAHA FAZLA ISINMAKTA
Doç Dr Öğr Üyesi Canan Acar orman yangınlarının gezegeni ısıtan karbondioksit ve öbür sera gazlarını yaydığını ve ormanların yanmasının ısınma ve soğuma üzerinde karmaşık tesirleri olan kurum ve aerosoller üzere kirleticileri de atmosfere yaydığının altını çizdi Acar Ek olarak yangınlar nedeniyle ormanlık bölgelerin renginin yeşilden daha koyu renklere dönmesi de yangından sonra geride kalan bölgede tutulan ısı ölçüsünü artırır Albedo tesiri denen bu faktör açık renkli bölgelerin koyu renkli bölgelere göre güneşten gelen enerjiyi daha fazla yansıtması yani daha serin olmasının nedenidir Ağaçlar birebir vakitte serinletici olduklarından yanmaları geride kalan bölgelerin daha fazla ısınması manasına gelir Ortalama global sıcaklıkların artmasının önde gelen nedeni fosil yakıtların yakılması Bu ısınma yangın mevsimini uzatıyor ormanları kurutuyor Bu nedenle orman yangınları daha geniş alanlara daha süratli yayılıyor ve bu yangınlar da ısınmayı hızlandırıyor Yani ısınmanın sonuçlarının daha fazla ısınmaya yol açtığı bir kısır döngü görüyoruz halinde konuştu
DAHA UZUN YAZLAR YANGIN RİSKİNİ ARTTIRIYOR
Özellikle son vakitlerde çıkan yangınların yalnızca Türkiye değil tüm dünyada ekosisteme ziyan verdiğini belirten Doç Dr Canan Acar yangınların tesirini biyoçeşitlilik kaybı sıhhate ziyanları sera gazı emisyonlarında artış üzere birçok önemli sonuçları olduğunu söyledi Acar İklim krizi orman yangınlarının riskini ve kapsamını artırmada değerli bir faktör olmuştur Orman yangını riski sıcaklık toprak nemi ve ağaçların çalıların ve öbür potansiyel yakıtların varlığı üzere bir dizi faktöre bağlıdır Tüm bu faktörlerin iklim krizi ile direkt ve dolaylı güçlü bağları vardır İklim değişikliği ormanlardaki organik hususun yangınlarda tutuşan ve alevi yayan malzemeler kurumasını hızlandırıyor Araştırmalar iklimdeki krizinin daha sıcak ve kurak şartlar oluşturduğunu gösteriyor Artan kuraklık ve daha uzun yazlar daha uzun yangın mevsimi demek ki bu da orman yangını riskini artırıyor tabirlerini kullandı
İKLİM KRİZİ YANGIN ORANLARINI ARTTIRIYOR
Orman yangınlarının yalnızca atmosfere karbondioksit üzere sera gazlarını salmakla kalmadığının altını çizen Doç Dr Canan Acar yeşil bitki örtülerinin fotosentez ile atmosferdeki karbondioksiti emdiğini yani sera gazı ölçüsünü düşürdüğünü söyledi Yangınların yok ettiği ağaçlar ve bitki örtülerinin yanması sonrasında açığa çıkan sera gazlarına ek olarak birer karbon yutağı olmamaları da ileride daha süratli ısınma riskini tetiklediğini belirtti Acar şöyle devam etti Tabi artan sera gazlarıyla birlikte ısınan gezegenimizde daha kurak ve sıcak havalar yaşanırken bu durum orman yangınlarını da tetikleyebilmektedir Yani orman yangınları iklim krizini etkilerken birebir anda bu krizden de etkilemektedir Harekete geçmeye duyulan acil muhtaçlık tarih boyunca hiç bu kadar net olmamıştı Daha büyük ve daha ağır orman yangınları daha fazla duman ve kirleticiye maruz kalmak demek Orman yangınları etraflarındaki alanlarda hava kirliliğini artırıyor ve bölgesel olarak hava kalitesine ziyan veriyor Orman yangınlarından çıkan dumanın tesirleri göz ve teneffüs yolu tahrişinden akciğer işlevlerinde azalma bronşit astım ve kalp yetmezliği erken vefat üzere çok önemli sonuçlara kadar değişebilir Orman yangınlarının sıhhat üzerinde tesirleri dumana kısa ve uzun müddetli maruz kalmanın yanı sıra pek çok farklı etmene bağlıdır Fakat bilinen şudur ki dumana maruz kalmak insanlarda sıhhat sıkıntılarına yol açmakta bu da direkt ve dolaylı olarak sıhhat harcamalarını artırarak iktisada de ziyan vermektedir Tabi sıhhat dediğimizde yalnızca insan sıhhatini değil tıpkı vakitte o ormanda yaşayan tüm canlılar açısından durumu değerlendirmeliyiz Ormanlar birer ekosistemdir yangınlar yalnızca ağaçları yakmaz böcekler arılar solucanlar kuşlar ve başka büyük küçük hayvanları da öldürür ziyan verir Bu kayıpların bir kısmı ne yazık ki geri dönülemez Bu nedenle insan sıhhati kadar orman içinde hayatını sürdüren tüm canlıların yaşama hakkını düşünmeliyiz
ORMANLIK ALANLAR KULLANIMA AÇILMAMALI
Doç Dr Öğr Üyesi Canan Acar son olarak şunları söyledi Unutmamak gereken bir nokta var o da global olarak orman yangınlarının yüzde 80 inden fazlasının nedeninin insan kastı kusuru ihmali kaynaklı olduğu Tabi ki daha sıcak ve kurak havalar bu yangınların hızlanması ve etkilediği alanların büyümesini tetikliyor İklim krizi elbette çaba etmemiz ve ivedilikle tedbirler almamız gereken bir sorun Lakin bunun yanında hepimiz tabiata bıraktığımız izden de sorumluyuz En kolayından çöplerimizi geride bırakmamak kibrit ve sigara izmaritlerini yüzeysel atmamak ormanlarımızda ateş ya da mangal yakmamak bilhassa gözetimsiz ateş yakmaktan kaçınmak havai fişek kullanmamak yapabileceklerimizden birkaçı Arazi kullanımı ve orman idaresi de orman yangını riskini tesirler Bu bahiste belediyeler üzere lokal idareler ve hükümetlerin mera otlak yahut tarım alanı açmak için ormanlık alanların dönüştürülmesine müsaade vermemesi gerekir Yanan orman alanlarının imara değil yoluna uygun bir halde tekrar hayata kazandırılması da tesirli bir adım olur
Kaynak BHA Beyaz Haber Ajansı
