DEVA Partisi Tabiat Hakları ve Etraf Siyasetleri Lideri Yasemin Bilgel, su yoksulu olma yolunda ilerleyen Türkiye’nin su krizinin tıpkı vakitte yönetimsel bir sorun olduğuna dikkat çekti. Suyun akılcı ve verimli idaresi için birinci yapılması gerekenin yeni çıkartılacak bir kanunla suyun tek elden ve havza bazında yönetilmesi için kurumsal yapıyı inşa etmek olduğunu vurguladı.
DEVA Partisi Tabiat Hakları ve Etraf Siyasetleri Lideri Yasemin Bilgel, Türkiye’nin su yoksulu olma yolunda ilerlediğine dikkat çekerek, su krizinin ülkenin en acil gündemlerinden biri olduğunu belirtti. Su sıkıntısının fakat bütüncül bir yaklaşımla çözülebileceğini vurgulayan Bilgel, ülkemizin su kaynaklarının korunması ve verimli kullanılması için tarım, kentleşme, güç ve madencilik siyasetlerinde hemen yapılması gereken değişikliklere dikkat çekti.
Türkiye su yoksulu olma yolunda
Bilgel, yaptığı basın açıklamasında şu tabirlere yer verdi:
“Son devirde barajlardaki doluluk oranlarının azlığıyla sıkça gündeme gelen su sorunu dönemsel değil, Türkiye’nin kalıcı bir problemidir. Ülkemiz, su derdi yaşayan, yarı kurak bir ülkedir. Kişi başına düşen kullanılabilir yıllık su ölçüsü 2000 yılında 1652 m3’ken, 2020 yılında 1346 m3 olmuştur. 2030 yılında ise bu ölçünün kişi başı 1100 m3’e düşeceği ve Türkiye’nin su yoksulu bir ülke olacağı öngörülmektedir.
Küresel iklim krizi sonucu artan kuraklıkla ülkemizin su sorunu daha da büyüyecektir. Artan su sorunu, ekosistemin istikrarını bozarak besin ve güç güvenliğimizi, orman alanlarımızı, toprak kalitemizi, hayvanların doğal hayat alanlarını olumsuz etkileyecek, hastalıklarla çabayı zorlaştıracaktır. Bu nedenle, su sorunu ekonomik, toplumsal, çevresel ve sıhhatle ilgili tesirleri olan, ülkemizin öncelikli ve yaşamsal bir meselesidir.
Tek elden ve havza bazında idare gerekli
Su sorunu, fizikî olduğu kadar yönetimsel bir meseledir ve suyumuzun her bir damlası makus idareye feda edilemeyecek kadar kıymetlidir.
Türkiye’de mevcut su idaresi 6 bakanlık ve belediyeler ortasında bölünmüştür. Yetkili kurumlar ortasında yinelenmiş sorumluluklar olması, su idaresinde eşgüdümlülüğü önlemektedir. Suyun akılcı ve verimli idaresi için tek elden yönetilmesi gerekmektedir. Bu nedenle, birinci yapılması gereken, yeni çıkartılacak bir kanunla suyun tek elden ve havza bazında yönetilmesi için kurumsal yapıyı inşa etmek; su idaresinde bakanlıkların ve lokal idarelerin yetkilerini netleştirmektir.
Kanal İstanbul üzere ‘çılgın projeler’ iptal edilmeli
Su sıkıntısını lakin bütüncül bir yaklaşımla çözebiliriz. Ülkemizin su kaynaklarının korunması ve verimli kullanılması tarım, kentleşme, güç ve madencilik siyasetimizde değişim ile mümkündür. Bu bağlamda, tahlil bekleyen esas problemler ve atılması gereken adımlar şunlardır:
- Suyun en fazla kullanıldığı kesim tarım olduğu için, öncelikli olarak tarım alanında somut adımlar atılmalıdır. Yabanî sulama yerine damlama sulama formülüne geçmeli; suyu az tüketen, bölgenin durumuna nazaran kuraklığa sağlam bitki tiplerine yönelmeyi teşvik etmeli ve tarımda suyun aktif kullanımı için yeni teknolojiler desteklenmelidir.
- Kentlerin betonlaşması, çok yeraltı suyu çekimi ve yeşil alanların azalması yüzey ve yeraltı sularını tehlikeye sokmaktadır. Yeşil alanların korunması ve genişletilmesini hedefleyen etraf dostu kentleşme siyaseti izlenmelidir.
- Termik santraller, hava kirliliğine ve iklim değişikliğine sebep olmanın yanı sıra, suyu ağır halde kullanır ve kirletir. Yeni termik santral planlamak yerine, yenilenebilir güç projeleri önceliklendirilmelidir.
- HES’ler ülkemiz için kıymetli bir pak güç kaynağı olsa da, lokal halkları ve ekosistemi gözeterek, kapsayıcı ve planlı bir halde işletilmelidir. İklim değişikliği kuraklığı artıracağı için, HES’lere dayalı yenilenebilir güç siyasetinden çeşitlilik barındıran yenilenebilir güç siyasetine geçilmelidir.
- Madencilik faaliyetleri, ağır metaller ve toksik elementlerle yüzey ve yeraltı sularımızı kirletmektedir. Madencilik faaliyetlerine, su kaynaklarımız üstündeki tesirleri gözetilerek, koruma-kullanma istikrarı doğrultusunda müsaade verilmelidir.
- Su yoksulu olma yolunda bir ülke olarak, su kaynaklarımıza ziyan verecek Kanal İstanbul üzere ‘çılgın projeler’ iptal edilmelidir.
- Türkiye’nin yüksek su kayıp oranının düşürülmesi için şebeke sistemleri yenilenmeli ve gerekli altyapı çalışmalarına öncelik verilmelidir.
- Bireysel su tasarrufu konusunda toplumsal bilinçlendirme kampanyaları yürütülmeli; su ayak izi konusunda farkındalık artırılmalıdır.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
