MEB, dersin ismini pedagojik uygunluk açısından liselerde “adabımuaşeret”, ortaokullarda ise “görgü kuralları ve nezaket” olarak belirledi.
Görgü Kuralları ve Nezaket
Ortaöğretim Genel Müdürlüğünce hazırlanan “adabımuaşeret” dersinin, MEB Temel Eğitim Genel Müdürlüğünce hazırlanan “görgü kuralları ve nezaket” dersinin müfredatı, Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının onayından geçti. Ortaokullarda tüm kademelerde seçmeli olarak okutulacak “görgü kuralları ve nezaket” dersi ile öğrencilerin irtibatta görgü kurallarının ve nezaketin kıymetini fark etmeleri; aile içinde, okulda, toplum içinde ve şahıslar ortası alakalarda görgü kurallarına ve nezakete uygun davranış sergilemeleri amaçlandı. Derslerde öğrencilerin farklı kültürlerde görgü kuralları ve nezaketin değerini kavramaları, etrafa karşı hassas olmaları ve dijital ortamlarda görgü kuralları ve nezaketin değerini fark etmeleri hedeflendi. Ders, iki seviyede 72 saatlik öğretim programını içeriyor. Dersin birinci seviyesindeki müfredat, “görgü ve nezaket”, “ailede görgü kuralları ve nezaket”, “okul ortamında görgü kuralları ve nezaket”, “toplum içinde görgü kuralları ve nezaket” olmak üzere dört üniteden oluştu. Dersin ikinci seviyesindeki müfredatında ise “görgü ve nezaket”, “kişiler ortası alakalarda görgü kuralları ve nezaket”, “çevrede görgü kuralları ve nezaket”, “dijital ortamlarda görgü kuralları ve nezaket”, “farklı kültürlerde görgü kuralları ve nezaket” olmak üzere beş ünite yer aldı.
TÜRK TOPLUMSAL HAYATINDA AİLE DERSİ
“Görgü ve nezaket” ünitesinde görgü, nezaket, zarafet, hürmet, sevgi, teşekkür etme, hürmet, edep, mahremiyet, hak, sorumluluk ve terbiye ile ilgili örnek olaylar anlatılacak.
“Ailede görgü kuralları ve nezaket” ünitesinde öğrencilerin aile içi bağlantıda görgü kurallarına uyması, nazik olması, şahsî bakımına itina göstermesi ve sofra adabına uygun davranması amaçlandı. “Okul ortamında görgü kuralları ve nezaket” ünitesinde, öğrencilerin arkadaşlarıyla bağlantı kurarken nazik olması, ortak kullanım alanlarının paklığına ihtimam göstermesi, gerektiğinde akranlarına yardım etmesi, ulusal ve manevi bedellere hürmet göstermesi üzere amaçlara uygun kazanımlar planlandı. “Toplum içinde görgü kuralları ve nezaket” ünitesinde öğrencilerin toplumsal alanda nezaketli olmasının, toplum içerisinde irtibat kurduğu bireye uygun hitap formunu tercih etmesinin, diğerlerinin haklarına hürmet göstermesinin ehemmiyetini fark etmesi istikametinde içerik hazırlandı. “Kişiler ortası ilgilerde görgü kuralları ve nezaket” ünitesinde öğrencilerin bireyler ortası irtibatta görgü ve nezaketin değerini kavraması ve empati hünerine sahip bireylerin toplumsal birlikteliğe sağlayacağı katkıları fark etmesi; “çevrede görgü kuralları ve nezaket” ünitesinde ise öğrencilerin etrafındaki problemlere yönelik projeler üretmesi sağlanacak.
Dijital Ortamlarda Görgü Kuralları ve Nezaket
“Dijital ortamlarda görgü kuralları ve nezaket” ünitesinde öğrencilerin dijital irtibat araçlarını kullanırken nezaket sözleri kullanmanın ehemmiyetini kavramaları ve buna uygun davranışları sergilemelerine dönük içerik hazırlandı. Dijital irtibatın aile içi irtibatı engellememesi gerektiği üzerinde durulacak olan derslerde, dijital ortamlarda vakti verimli kullanmanın kıymeti vurgulanacak. “Farklı kültürlerde görgü kuralları ve nezaket” ünitesinde öğrencilerin farklı kültürlerdeki görgü kuralları ve nezaket tabirlerini tanıması, bunlara örnekler vermesi ve hürmet duyması amaçlandı.
Liselerde drama, müşahede, tartışma üzere etkinlikler düzenlenecek
Lise 9 ve 10. sınıflarda 36 saatlik öğretim programı içeren ders, seçmeli dersler kapsamına alındı. “Adabımuaşeret” dersi öğretim programı, Türk kültürü ve toplumsal gelişmeler göz önünde bulundurularak görgü ve nezaket kurallarının geniş bir bakış açısıyla ele alınmasını sağlayacak biçimde uygulamaya dönük hazırlandı. Öğrencilerin adabımuaşerete uygun konuşmaları, giyinmeleri ve davranmalarının hedeflendiği derslerde kazanımlar için gerekli marifetlerin geliştirilmesinde etkinliklerle zenginleştirilmiş, ilgi alımlı araştırma ve uygulamaya yönelik bir öğrenme süreci planlandı. Program ile ulusal ve manevi bedellerini özümseyerek tavır ve davranışlarını bu istikamette şekillendiren; beşerler ortasında karşılıklı sevgi, hürmet ve toplumsal huzurun sağlanması maksadıyla insan bağlantılarını düzenleyen kuralları hayatına uygulayan bireyler yetiştirmek amaçlandı. “Adabımuaşeret” dersinde teorik bilgilerin öğretilmesinden fazla drama, müşahede, tartışma üzere etkinliklere yer verilerek öğrencilerin yaparak/yaşayarak öğrenmelerine imkân tanınacak. Ders ile öğrencilerin geçmişten bugüne kültürde yer alan görgü, nezaket ve zarafeti içselleştirmeleri sağlanarak davranışa dönüşen kalıcı öğrenmelere taban hazırlanacak.
Ders, 7 ünitede anlatılacak
Liselerdeki dersin müfredatı, 7 üniteden oluştu. “Kültürden kavrama adabımuaşeret” ismini taşıyan birinci ünite ile öğrencilerin “edep, görgü, terbiye, uygarlık, sabır, zarafet ve nezaket” kavramlarını ve farklı kültürlerden adabımuaşeret ile ilgili örnekleri tanımaları hedeflendi. “Kişisel tavır ve adabımuaşeret” isimli ikinci ünite ile öğrencilerin, inanç verici davranışları ayırt etmeleri ve düzgünlüğün ehemmiyetini anlamalarının yanı sıra ferdî bakım ve paklık kuralları ve ortama uygun giyinmenin ehemmiyeti anlatılacak. “Ailede adabımuaşeret” ünitesinde aile içi münasebetlerde sevgi ve hürmetin değeri, mahremiyet, Kur’an-ı Kerim ve sünnette anne babaya hürmet, akrabalık bağlantılarında adabımuaşeret, sevinç ve kederde aile bireyleriyle bir ortaya gelme üzere hususlar ve “sılayırahim” (anne, baba ve akrabayı ziyaret etme) kavramının kıymeti üzerinde durulacak. Programın en kapsamlı ünitesi olan “toplumda adabımuaşeret” isimli dördüncü ünitede ortak kullanım alanlarında salon programlarında, okulda, komşuluk ilgilerinde, ziyaretlerde, konukların karşılanması, ağırlanması ve uğurlanmasında adabımuaşeretin kıymetine yer verildi. “İletişimde, teknoloji ve toplumsal medya kullanımında adabımuaşeret” isimli beşinci ünitede bireyler ortası adabımuaşeretin yanı sıra teknoloji ve toplumsal medya kullanımında adabımuaşeret anlatıldı. “Doğal kaynakların kullanımı ve etrafın korunmasında adabımuaşeret” isimli altıncı ünitede atıkların ayrıştırılması ve geri dönüşüm projeleri, orman yangınlarının önlenmesi için yapılan çalışmalar, etraf dostu projeler üzere uygulamalara değinildi. “İş ve meslek hayatında adabımuaşeret” isimli son ünitede ise giysi kuşama ihtimam gösterme, görüşmeye vaktinde gelme, el sıkma, göz kontağı kurma ve vücut lisanına ehemmiyet verme üzere davranışların ehemmiyeti üzerinde duruldu. (BSHA – Bilim ve Sağlık Haber Ajansı)